Στις Πανελλαδικές Εξετάσεις 2011 υπάρχουν µαθήµατα τα οποία «παραδοσιακά» δηµιουργούν προβλήµατα στην πλειονότητα των υποψηφίων και άλλα στα οποία ηεξασφάλιση υψηλής βαθµολογίας δεν είναι συνήθως µια πολύ δύσκολη διαδικασία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα δύο τελευταία χρόνια(2009 και 2010) είχαµε τον µεγαλύτερο αριθµό αριστούχων (10.688 και 10.571 αντίστοιχα) από το2001 και µετά. Ωστόσο, τις ίδιες χρονιές (2009 και 2010) περίπουο ένας στουςτρεις εξετασθέντεςβρέθηκε µεβαθµολογίες κάτωαπό τη βάση. Οι περισσότεροι προέρχονταν από την Τεχνολογική Κατεύθυνση 2 (περίπου 15.000)και οι λιγότεροι από τη Θετική(1.200 - 1.300). Απότη Θεωρητική Κατεύθυνση κάτω από τη βάση βρέθηκαν 12.000 - 13.000 υποψήφιοι. Η κατάσταση αυτή δηµιούργησε έναχάσµα στις βάσεις εισαγωγής, µε αποτέλεσµα στα πανεπιστηµιακά τµήµατα να αρχίζουµε από το «βάθος»των 868 µορίων (ΤΕΙ Γεωτεχνολογίας και Περιβάλλοντος) και να τελειώνουµε στο «ύψος» των 19.453 µορίων (Ιατρική Παν. Αθήνας)
Τα αγκάθια που πρέπει να αποφύγετε στις εξετάσεις του Γενικού Λυκείου (2001-2010)
Μια περιήγηση στα ποσοστά επιτυχίας/αποτυχίας των υποψηφίων – που πήραν µέρος στις Πανελλαδικές Εξετάσεις για την Τριτοβάθµια Εκπαίδευση– αναδεικνύει µε σαφήνεια την ανοµο ιογένεια των επιδόσεων στα εξεταζόµενα µαθήµατα και από χρόνο σε χρόνο.
Παράλληλα φανερώνει τα µαθήµατα που δηµιουργούν τα περισσότερα προβλήµατα στουςδιαγωνιζόµενους καθώς και τα µαθήµατα στα οποία οι υποψήφιοι συγκεντρώνουν τιςυψηλότερες βαθµολογίες.
Τα µαθήµατα που καίνε
Στα ΠΛΑΙΣΙΑ αυτά ας δούµε τα µαθήµατα που πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι υποψήφιοι ανάλογα µε την Κατεύθυνση στην οποία ανήκουν και βεβαίως ανάλογα µε το Επιστηµονικό Πεδίο που είναι έτοιµοι να επιλέξουν. Τα Μαθηµατικά και η Φυσική, τα Αρχαία και η Ιστορία έχουν αποδειχθεί ότι δυσκολεύουν περισσότερο τους υποψηφίους και δηµιουργούν µεγάλες ουρές χαµηλών βαθµολογιών. Το µεγαλύτερο ποσοστό κάτω από τη βάση στην ιστορία των εξετάσεων Γενικού Λυκείου (αν εξαιρέσουµε τις «ιδιαίτερες» συνθήκες των θεµάτων του 2000) ήταν τα Μαθηµατικά Τεχνολογικής Κατεύθυνσης 2 (80,26% το 2002), η Φυσική Τεχνολογικής Κατεύθυνσης 2 (74,98% το 2005), το ίδιο µάθηµα (72,6%) το 2004, η Ανάπτυξη Εφαρµογών σε Προγραµµατιστικό Περιβάλλον Τεχνολογικής Κατεύθυνσης 2 (66,91% το 2002), τα Μαθηµατικά Τεχνολογικής Κατεύθυνσης 1 (65,06% το 2002). Στα µαθήµατα Γενικής Παιδείας, αν εξαιρέσουµε τη Φυσική του 2004 που είχε το 52,44% των γραπτών κάτω από τη βάση, η Ιστορία αναδεικνύεται το µάθηµα µε τα περισσότερα βαθµολογικά Βατερλώ (63,66% κάτω από τη βάση το 2010).
Στη Θεωρητική Κατεύθυνση οι υποψήφιοι πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα τα Aρχαία Eλληνικά (κατά µέσο όρο 50% γράφει κάθε χρόνο κάτω από τη βάση) και την Iστορία (60,27% κάτω από τη βάση το 2006) αν θέλουν να βρουν ανοιχτή την είσοδο στις υψηλόβαθµες Νοµικές και Παιδαγωγικές Σχολές, καθώς τα παραπάνω µαθήµατα, ενώ αποτελούν το κλειδί για την είσοδο σε υψηλόβαθµη σχολή, συγχρόνως συγκεντρώνουν τα µεγαλύτερα ποσοστά χαµηλών βαθµολογιών. Παράλληλα προσοχή θέλει και η Λογοτεχνία καθώς, αν και τα τελευταία χρόνια έχει σχετικά µικρά ποσοστά κάτω από τη βάση, το 2006 σηµειώθηκε ρεκόρ αποτυχίας (52,28% κάτω από τη βάση).
Στη Θετική Κατεύθυνση στα Μαθηµατικά καταγράφεται µια αποτυχία της τάξης του 28-42%. Στη Βιολογία η αποτυχία στο διάστηµα 2001 - 2003 αφορούσε το 30-45% των υποψηφίων, όµως τα ευκολότερα θέµατα τα τελευταία χρόνια κατέβασαν το ποσοστό της αποτυχίας κάτω από το 12-17%. Στη Φυσική, το 2005 καταγράφεται η µεγαλύτερη αποτυχία στο µάθηµα, φτάνοντας το 35,75%, ενώ στη Χηµεία το ποσοστό των γραπτών κάτω από τη βάση είναι ανάµεσα στο 16,02% (το 2009) έως 31,29% (το 2003).
Στην Τεχνολογική Κατεύθυνση 2, που έχει και τους περισσότερους υποψήφιους, τα Μαθηµατικά αποτελούν το µάθηµα - νάρκη, καθώς κάθε χρόνο το ποσοστό αποτυχίας κυµαίνεται ανάµεσα στο 60-80% (61,34% το 2010).
Αµέσως µετά σε βαθµό δυσκολίας ακολουθεί η Φυσική, που το 2005 σηµείωσε ρεκόρ βαθµολογιών κάτω από τη βάση (74,98%). Μακρά σειρά χαµηλών επιδόσεων έχουµε και στο µάθηµα Ανάπτυξη Εφαρµογών (κατά µέσο όρο ένας στους δυο υποψήφιους γράφει κάτω από τη βάση), ενώ καλύτερα είναι τα πράγµατα στο µάθηµα Αρχές Οργάνωσης και ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων, στο οποίο πέρυσι (2010) κάτω από τη βάση έγραψε το 29,14% των υποψηφίων.
Ανατοµία βαθµολόγησης των γραπτών
ΕΝΑ ΘΕΜΑ βαθµολογείται µε την ανώτατη βαθµολογία όταν:
(α) Εχει αναπτυχθεί µε πληρότητα, σύµφωνα µε το αντίστοιχο διδακτικό βιβλίο (συµφωνίαµε το νόηµα και όχι µε το γράµµα του βιβλίου)
(β) ∆εν παρουσιάζει επιστηµονικά σφάλµατα (γ) Παρουσιάζει ορθή δοµή (δ) Χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και ακριβολογία (ε) Περιέχει τα απαραίτητα σχήµατα, επεξηγηµατικά διαγράµµατα κ.λπ.
(όπου αυτά είναι αναγκαία).
ΘΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ για τη βαθµολόγηση είναι:
(α) Η ορθή αφετηρίαγια την ανάπτυξη (β) Η πληρότητα και η ορθότητα των σχηµάτων, όπου αυτά απαιτούνται (π. χ. στα Μαθηµατικά)
ΓΙΑ ΝΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΘΕΙ η επίλυση µιας άσκησης στα Μαθηµατικά, τη Φυσική, τη Χηµεία και τη Βιολογία µε τηνανώτατη βαθµολογία πρέπει:
(α) Να έχει ορθή αφετηρίακαι λογική επεξεργασία (β) Να περιέχειεπαρκή και ορθή αιτιολόγηση (γ) Να φθάνει σε σωστόαριθµητικό αποτέλεσµα συνοδευόµενο µε τις ορθές µονάδες (δ) Να περιέχει τα απαραίτητα σχήµατα ορθά και πλήρη (ε) Να χαρακτηρίζεταιαπό σαφήνεια και ακριβολογία.
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΙ θετικά κατά τη βαθµολόγηση τα εξής στοιχεία:
(α) Η ορθή αφετηρία και επεξεργασία µιας άσκησης, έστω και αν αυτή δεν ολοκληρώθηκε επιτυχώς.
(β) Τα σωστά και πλήρη σχήµατα, εφόσον αποδεικνύουν κατανόηση του αντικειµένου.
ΑΝΤΙΘΕΤΑ, δεν λαµβάνεται υπόψη ένα ορθό αριθµητικό αποτέλεσµα το οποίο δεν προκύπτει από την επεξεργασία της άσκησης ήτου προβλήµατος.
Οπου γίνεται αξιολόγηση ορθογραφικών σφαλµάτων, ως σοβαρότερα θεωρούνται αυτά που αναφέρονται: (α) Στις καταλήξεις (β) Στις συνηθισµένεςκαι εύχρηστες λέξεις και (γ) Σε βασικούς κανόνες Ως δευτερεύοντα λάθη θεωρούνται όσα αναφέρονται στον συλλαβισµό ή στη στίξη, καθώς και σε λέξεις που δεν είναι συνήθεις στον νεοελληνικό λόγο, εφόσον δεν παραβιάζονται θεµελιώδεις γραµµατικοί κανόνες.
Γενικές οδηγίες - συµβουλές στους υποψηφίους τα συνηθεστερα λάθη σε γραπτά µαθητών:
Εκφραστικά ή διατύπωσης Λάθη από κατανόησηή παρεξήγηση του ζητουµένου Λάθη προσήµων στις ασκήσεις των Μαθηµατικών και της Φυσικής Λάθη στις χηµικές αντιδράσεις Προσοχη στην εκφώνηση
Τα θέµατα έτσι όπως διατυπώνονται απαιτούν προσεκτική µελέτη, ώστε να γίνει κατανοητό ακριβώς ποια είναι τα ερωτήµατα. Οι υποψήφιοι πρέπει να κατανοήσουν πλήρως την εκφώνηση, για να αντιληφθούν τι ζητάει.
ΓENIKOI KANONEΣ
(1) Tο βασικότερο λάθος που κάνουν τα παιδιά είναι ότι δεν διαβάζουν καλά τα θέµατα όταν φτάσουν στα χέρια τους. Εχουν κάτι µέσα στο µυαλό τους και νοµίζουν ότι αυτό τους ζητούν ν’ απαντήσουν. H καλή µελέτη του θέµατος είναι τοA και το Ω στις εξετάσεις. Πολλοί µαθητές πέφτουν σε παγίδες, διότι απάντησαν βιαστικά. Tα θέµατα συνήθως είναι διατυπωµένα µε σαφήνεια, συνεπώς έστω και στοιχειωδώς να έχει διαβάσει κάποιος, σίγουρα µπορεί ν’ απαντήσει σε κάποια από αυτά.
(2) ∆εύτερο βήµα είναι η κατάταξη των δεδοµένων. Aυτό βοηθά να σκεφτούµε ποιο δρόµο θαακολουθήσουµε προς τη λύση του ζητήµατος. (3) Oταν κάτι δεντο γνωρίζουµε, προχωράµε στο επόµενο. ∆εν σταµατάµε ποτέ. Στόχοςείναι να συγκεντρώσουµε έστω και µία µονάδα. (4) ∆εν σβήνουµε ποτέ ό,τι έχουµε γράψει. Xιλιάδες παιδιά κάθεχρόνο – από ανασφάλεια – σβήνουν απαντήσεις σωστές, επειδή νοµίζουν ότι είναι λανθασµένες. Συνήθως αµφισβητούν την τελευταία στιγµή ακόµη και τις βασικές τους γνώσεις.
(5) Στα µαθήµατα, που τα θέµατα δίνονται σε δύο οµάδες (οµάδα A’ και οµάδα B’), δώστε ιδιαίτερη προσοχή στις απαντήσεις των ερωτήσεων της οµάδας B. Πρέπει να ανατρέξετε σε διάφορα σηµεία του σχολικού βιβλίου και οι απαντήσεις να έχουν νοηµατική αλληλουχία.
(6) Στα θεωρητικά µαθήµατα προσοχή στην αυτούσια αναπαραγωγή λέξεων - εκφράσεων του κειµένου, όπως και στην αναπαραγωγή του ύφους του συγγραφέα. Eίναι αρνητικά στοιχεία. (7) Στα θετικά µαθήµατα: α) Προσοχή στα υποερωτήµατα. Tις περισσότερες φορές τα συµπεράσµατα των πρώτων ερωτηµάτων πρέπει να χρησιµοποιηθούν στα επόµενα. β) Nα χρησιµοποιείτε τους µηχανισµούς επαλήθευσης σε κάθε άσκηση, περιορίζοντας έτσι την πιθανότητα λάθους.
(8) Στην έκθεση αποφύγετε σοβαρά λάθη, όπως επαναλήψεις νοηµάτων, άτακτη παράθεση σκέψεων, κυκλική πορεία στην ανάπτυξη του θέµατος, που την επαναφέρει στο σηµείο αφετηρίας µε επαναλήψεις, προβολή µιας φανερά παράλογης θέσης.
(9) Oι βαθµολογητές επισηµαίνουν πολλές φορές ότι τακείµενα είναι ακατανόητα και χρειάζονται αποκωδικοποίηση. H προσπάθεια αυτή είναι εξαιρετικά κοπιαστική για τον καθηγητή και έχει συνέπειες σε σας. Αρα δείξτε προσοχή στη διατύπωση του γραπτού σας.
(10) Oι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και τύπου«σωστό - λάθος» κρύβουν παγίδες διότι...δείχνουν απλές. Προσέξτε τη διατύπωση των ερωτήσεων. Η βιαστική µατιά οδηγεί σε λάθος συµπέρασµα.
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ συµµετοχής του υποψηφίου στις διαδικασίες επιλογής των τµηµάτων που περιλαµβάνονται στο Μηχανογραφικό ∆ελτίο είναι η επίτευξη από τον υποψήφιο:
Είτε γενικού βαθµού πρόσβασης τουλάχιστον ίσου µε το µισό του µέγιστου δυνατού βαθµού (10,00).
Είτε η συγκέντρωση συνόλου µορίων τουλάχιστον ίσου µε το µισό του µέγιστου δυνατού αριθµού µορίων για κάθε σχολή ή τµήµα. ∆ηλαδή εάν ένας υποψήφιος έχει γενικό βαθµό πρόσβασης µικρότερο του 10, για να έχει πρόσβαση σε κάποιο τµήµα θα πρέπει να συγκεντρώνει το µισό του µέγιστου αριθµού µορίων στο τµήµα αυτό (δηλαδή 10.000 µόρια για τα τµήµατα που δεν απαιτούν ειδικό µάθηµα και 11.000 ή 12.000 µόρια για τα τµήµατα που απαιτούν ειδικό µάθηµα, µε συντελεστή 1 ή 2 αντιστοίχως).
Ερωτήσεις διαφορετικών τύπων
ερωτήσεις ανάπτυξης
Αξιολογούνται η ορθότητα καιη σαφήνεια των απαντήσεων, η συνθετική και δηµιουργική ικανότητα των µαθητώνκαι η συνολική συγκρότηση του γραπτού. Πρέπει οι απαντήσεις να είναι σύµφωνες µε το νόηµα του βιβλίου, να µην υπάρχουν σηµαντικές παραλείψεις, κενά ή λογικά σφάλµατα ή άλλες ασυναρτησίες. Ιδιαίτερη σηµασία δίνεται στη συνθετική καικριτική ικανότητα τουµαθητή, στην επιχειρηµατολογία πουαναπτύσσει και στην πρωτοτυπία της απάντησής του, εφόσον το θέµα απαιτεί τη διατύπωση συλλογισµών και την έκφραση κρίσεων.
ερωτήσεις σύντοµης απάντησης
Σε γενικές γραµµές ισχύουν οι ίδιες γενικές αρχές µε εκείνες πουαναφέρθηκαν και για τηναξιολόγηση των απαντήσεων σε ερωτήσεις ανάπτυξης. Εκτός από αυτές λαµβάνεται υπόψη και η ευστοχία της απάντησης, η αποφυγή περιττών στοιχείων, η πυκνότητα των νοηµάτων και η ικανότητα του µαθητή να εκφράζει µε λίγα λόγια αυτόπου θέλει να πει.
ερωτήσεις αντικειµενικού ή κλειστού τύπου (1) Οι απαντήσεις σ’ αυτού του τύπου τις ερωτήσεις είναι από τη φύση τους ξεκάθαρες, εφόσον η ερώτηση και οι απαντήσεις είναι σωστά διατυπωµένες. Εάν κάποιος σηµειώνει δύο ή περισσότερεςαπαντήσεις, µεταξύ των οποίωνπεριλαµβάνεται και η ορθή, η απάντηση θεωρείται λάθος.
(2) ∆εν ισχύει αυτό, εάν κάποιος µαθητής σηµείωσε και άλλεςαπαντήσεις και µετάτις έσβησε ήτις διέγραψε.
(3) Πρόσθετες επεξηγήσεις,εφόσον αυτές δεν ζητούνται, δεν είναι απαραίτητες. Αν όµωςαναγράφονται, δεν µετρούν αρνητικά.
(4) Λοιπές γενικέςτεχνικές υποδείξεις (α) Στην περίπτωση που το θέµα (ιδίως αν πρόκειται για άσκηση ή πρόβληµα) είναι χωρισµένο σε υποερωτήµατα, τότε είναι δυνατόν σεένα από τα αρχικάστάδια να υπάρξει κάποιο λάθος αριθµητικό ή άλλο.
Στη συνέχεια ο µαθητήςδιαπραγµατεύεται σωστά το υπόλοιπο θέµα, χρησιµοποιώντας όµως το λάθος που προηγήθηκε. Στην περίπτωση αυτή, ο µαθητής χάνει µόρια µόνο στο υποερώτηµα, στο οποίο έκανε το λάθος, ενώ τα µόρια των υπόλοιπων ερωτήσεων δεν επηρεάζονται από το λάθος αυτό.
(β) Οι τύποι που χρησιµοποιούνται στις απαντήσεις καιπεριέχονται στα διδακτικά βιβλία δεν χρειάζονται απόδειξη,εκτός αν αυτό σαφώς ζητείται στηνερώτηση. Αντίθετα, πρέπει να αποδεικνύονται όλοι οι υπόλοιποι τύποι που χρησιµοποιούνται.
Εξέταση και βαθµολόγηση
Νεοελληνικη γλωσσα
Για την εξεταση στη Νεοελληνική Γλώσσα δίνεται στους µαθητές σε φωτοαντίγραφο απόσπασµα κειµένου (δοκιµιακού, λογοτεχνικού, άρθρου κ.λπ.) µιας έως δύο σελίδων από βιβλίο, εφηµερίδα ή περιοδικό (ή κατασκευασµένο για τον σκοπό της αξιολόγησης) που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστηµονικά ή άλλα θέµατα της καθηµερινής ζωής και έχει νοηµατική πληρότητα. Το κείµενο αυτό ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των µαθητών και σχετίζεται άµεσα ή έµµεσα µε θεµατικούς κύκλους οικείους στους µαθητές από τη σχολική διδασκαλία.
Οι µαθητές καλούνται:
(α) Να δώσουν µια σύντοµη περίληψη του κειµένου αυτού, της οποίας η έκταση καθορίζεται ανάλογα µε την έκταση και το νόηµα του κειµένου.
(β) Να απαντήσουν σεερωτήσεις, µε τις οποίες ελέγχονται:
i. η κατανόηση τουκειµένου (ιδεολογικά σηµεία του κειµένου, επιχειρήµατα συγγραφέα, προβλήµατα που θέτει κ.λπ.)
ii. η οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δοµή, διαίρεση και τιτλοφόρηση ενοτήτων, συνοχή, ενότητα, συλλογιστική κ.λπ.)
iii. τα σηµασιολογικά στοιχεία (σηµασία λέξεων, συνώνυµα - αντώνυµα, κατασκευή φράσεων ή παραγράφων µε ορισµένεςλέξεις, αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων κ.λπ.)
iv. η ικανότητά τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των µορφοσυντακτικών δοµών καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δοµές, ανάλογα µε τους επικοινωνιακούς στόχους του κειµένου. (γ) Να συντάξουν ένα κείµενο, ενταγµένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, µε το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν κάποια σηµεία του κειµένου ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις παίρνοντας αφορµή από το κείµενο. Η έκταση της ανάπτυξης αυτής καθορίζεται κατά προσέγγιση, χωρίς να υπερβαίνει τις 600 λέξεις.
Το πρώτο θέµαβαθµο λογείται µε 25 µονάδες, το δεύτεροθέµα βαθµολογείται µε 35 µονάδες, οι οποίες κατανέµονται σε επιµέρους ερωτήσεις, ενώ το τρίτο θέµα βαθµολογείται µε 40 µονάδες.
τα μυστικα τησ περιληψησ σύµφωνα µε τον Κώστα Αγγελάκο, λέκτορα στο Ιόνιο Πανεπιστήµιο, η γραφή της περίληψης καθιστά απαραίτητη την άσκηση των µαθητών στην ανάγνωση του κειµένου. Με τηνπρώτη ανάγνωση οι µαθητές εντοπίζουν και καταγράφουν το νοηµατικό κέντρο του κειµένου. Είναισηµαντικό να αφιερωθεί χρόνος στην προσέγγιση των «νοηµατικών κέντρων» που εντόπισαν οι µαθητές. H δεύτερη ανάγνωση έχει στόχο την παρακολούθηση της σειράς εξέλιξης των γεγονότων - ιδεών στο κείµενο παράγραφο προς παράγραφο. Στη συνέχεια, η επεξεργασία του κειµένου είναι δυνατόν να πραγµατοποιηθεί µε την τεχνική των πλαγιότιτλων.
Οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι περίληψη είναι η συνοπτική απόδοση του περιεχοµένου ενός κειµένου µε ένα σύντοµο κείµενο που αποδίδει τις βασικές ιδέες του αρχικού κειµένου χωρίς να αλλοιώνει το πνεύµα του συγγραφέα.
Το κυριότερο χαρακτηριστικό γνώρισµα της περίληψης είναι ότι περικλείει το κύριο στοιχείο και τις ιδέες του κειµένου µόνο και δεν είναι σχολιασµός. ∆εν επιδιώκονται δηλαδή η εξήγηση, η ανάλυση ή η κριτική των σκέψεων και των ιδεών του συγγραφέα.Η περίληψη είναι ένα νέο κείµενο, προσωπικό δηµιούργηµα του κάθε µαθητή. Αυτό σηµαίνει ότι οι υποψήφιοι δεν πρέπει να µιµούνται το ύφος του συγγραφέα και να αποφεύγουν, όσο είναι δυνατόν, τη χρήση λέξεων ή φράσεων του κειµένου. Αν χρειαστεί να κάνουν κάτι τέτοιο µε λέξεις κα φράσεις -κλειδιά, τότε πρέπει να χρησιµοποιούν εισαγωγικά. Το ύφος να έχει καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα.
Η ισόρροπη ανάπτυξη των βασικών ιδεών του κειµένου. Οι υποψήφιοι οφείλουν να διακρίνουν το ουσιώδες από το επουσιώδες και µέσα από την περίληψή τους να αναδεικνύουν τις βασικές ιδέες. Να µην περιλαµβάνουν πληροφορίες που δεν σχετίζονται άµεσα µε το κύριο θέµα, ούτε λεπτοµέρειες, παραδείγµατα και διευκρινίσεις που δεν είναι απαραίτητες. Είναι προτιµότερο η περίληψη να γράφεται ως µια ενιαία παράγραφος. Ωστόσο, υπάρχει και η δυνατότητα να χωριστεί σε παραγράφους µε βάση τη δοµή και το νόηµα του δοθέντος κειµένου, ιδιαίτερα αν η έκτασή της το επιτρέπει.
στα ΜΑΘΗΜΑΤΑ Φυσική και Χηµεία Γενικής Παιδείας και Κατεύθυνσης δίνονται στους µαθητές τέσσερα θέµατα που έχουν τηνπαρακάτω µορφή:
(α) Το πρώτο θέµα αποτελείται από ερωτήσεις µε τις οποίες ελέγχεται η γνώση της θεωρίας σε όσο το δυνατόν ευρύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης.
(β) Το δεύτεροθέµα αποτελείται από ερωτήσεις µε τις οποίεςελέγχεται η κατανόηση της θεωρίας και η κριτική ικανότητα τωνµαθητών και συγχρόνως οι νοητικές δεξιότητες που απέκτησαν κατά την εκτέλεση των εργαστηριακών ασκήσεων ή άλλων δραστηριοτήτων που έγιναν στο πλαίσιο του µαθήµατος. (γ) Το τρίτο θέµα αποτελείται από µια άσκηση εφαρµογής της θεωρίας, η οποία απαιτεί ικανότητα συνδυασµού και σύνθεσης εννοιών, θεωριών, τύπων, νόµων και αρχών.
(δ) Το τέταρτο θέµα αποτελείται από ένα πρόβληµα ήµια άσκηση που απαιτεί ικανότητα συνδυασµού και σύνθεσης γνώσεωναλλά και την ανάπτυξη στρατηγικής για τηδιαδικασία επίλυσής του/της. Το πρόβληµα αυτό ή η άσκηση µπορείνα αναλύεται σε επιµέρους ερωτήµατα. Η βαθµολογία κατανέµεται ανά 25 µονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέµατα.
Εκθεση
Τι αξιολογείται στην ανάπτυξη της έκθεσης:
(1) Ο µαθητής απαντά γραπτά σε ερωτήσεις που αφορούν ένα κείµενο και µε τις οποίες:
(α) Επιδιώκεται να κατανοεί το περιεχόµενο ενός κειµένου, δηλαδή: να διακρίνει τους τρόπους πειθούς (επίκληση στη λογική, επίκληση στο συναίσθηµα του δέκτη, επίκληση στην αυθεντία, επίκληση στο ήθος του ποµπού)
να διακρίνει τα µέσα πειθούς (επιχειρήµατα, τεκµήρια)
να διακρίνει το είδος της συλλογιστικής πορείας (παραγωγική - επαγωγική) που ακολουθείται σε ένα κείµενο να αξιολογεί τα µέσα πειθούς. Πιο συγκεκριµένα:
- να ελέγχει την αλήθεια και την ορθότητα ενός επιχειρήµατος - να ελέγχει την αξιοπιστία των τεκµηρίων να διακρίνει τους τρόπους και τα µέσα πειθούς - στη διαφήµιση - στον πολιτικό λόγο - στον επιστηµονικό λόγο να διακρίνειτην πειθώ απότην προπαγάνδα να διακρίνει τα είδη του δοκιµίου, προσέχοντας την οργάνωση/δοµή (συνειρµική - λογική), τον σκοπό (απόδειξη µιας θέσης -ελεύθερος στοχασµός), τη σκοπιά (υποκειµενική - αντικειµενική), τη γλώσσα (ποιητική, αναφορική λειτουργία) κ.λπ. να διακρίνει ορισµένα χαρακτηριστικά του δοκιµίου, όπως ο υποκειµενισµός, ο αντιδιδακτισµός, ο κοινωνικός χαρακτήρας, ο εξοµολογητικός τόνος κ.λπ.
να εντοπίζει σε ένα δοκίµιο/άρθρο το θέµα, την άποψη του συγγραφέα, τα µέσα πειθούς που χρησιµοποιεί για να τεκµηριώσει την άποψή του, τις προτάσεις του για την αντιµετώπιση του προβλήµατος κ.λπ. να διακρίνει το δοκίµιο από άλλα συγγενή είδη τουλόγου, όπως το άρθρο, η επιφυλλίδα (β) Επιδιώκεται να κατανοεί την οργάνωση ενός κειµένου, δηλαδή:
να εντοπίζει τα βασικά µέρη (πρόλογο, κύριο µέρος, επίλογο) και τις νοηµατικές ενότητες του κειµένου να επισηµαίνειτους διάφορους τρόπους µε τους οποίους οργανώνεται ο λόγος, π.χ. µε αιτιολόγηση, µε σύγκριση και αντίθεση, µε ορισµό, µε διαίρεση, µε παράδειγµα κ.λπ.
να σχολιάζει τησυνοχή του κειµένου (διαρθρωτικές λέξεις κ.λπ.) να χωρίζει το κείµενο σε παραγράφους, να δίνει πλαγιότιτλους σε παραγράφους/νοηµατικές ενότητες, να διευθετεί τη συνοχή του κειµένου (γ) Επιδιώκεταινα διερευνάτη γλώσσα του κειµένου (λεξιλόγιο, στίξη, µορφοσυντακτικά φαινόµενα, γλωσσικές ποικιλίες, λειτουργίες της γλώσσας, ύφος κ.λπ.), δηλαδή: να εντοπίζει και να αιτιολογεί την επιλογή του ποµπού - στην ενεργητική ή παθητική φωνή - στο ρηµατικό πρόσωπο / τον χρόνο / την έγκλιση - στον µακροπερίοδο ή όχι λόγο - στην παράταξη ή στην υπόταξη - στα ρηµατικά ή ονοµατικά σύνολα - στην αναφορική ή στην ποιητική λειτουργία της γλώσσας - στα σηµεία της στίξης - σε λόγιες ή λαϊκές λέξεις, σε ειδικό λεξιλόγιο, όρους κ.λπ.
να διευθετεί τη στίξη, να διορθώνει την ορθογραφία του κειµένου να ερµηνεύει λέξεις, να αξιολογεί την ακρίβεια και τησαφήνεια του λεξιλογίου να αντικαθιστά λέξεις του κειµένου µε συνώνυµα, να βρίσκει αντώνυµα, να σχηµατίζει φράσεις µε ορισµένες λέξεις του κειµένου κ.λπ.
να χωρίζει το κείµενο σε παραγράφους και να διευθετεί τη συνοχή του να χαρακτηρίζει το ύφος του κειµένου λαµβάνοντας υπόψη την επικοινωνιακή περίσταση (δέκτη, σκοπό, είδος λόγου κ.λπ.).
(2) Ο µαθητής προχωρεί σε διάφορες γραπτές εργασίες µε αφόρµηση το συγκεκριµένο κείµενο.
Επιδιώκεται ο µαθητής:
να πυκνώνει ένα κείµενο, να κάνει την περίληψη του κειµένου, ναδίνει έναν τίτλο στο κείµενο ή πλαγιότιτλους σε παραγράφους/ νοηµατικές ενότητες του κειµένου να οργανώνει τοδιάγραµµα του κειµένου να αναπτύσσει µια φράση, µια παράγραφο, ένα επιχείρηµα του κειµένου να ανασκευάζει τα επιχειρήµατα του κειµένου και να αναπτύσσει την αντίθετη άποψη να µετασχηµατίζει ένα κείµενο π.χ. από ένα είδος λόγου σε ένα άλλο.
Νεοελληνικη Λογοτεχνια
Η ΕΞΕΤΑΣΗ στη Νεοελληνική Λογοτεχνία αναφέρεται σε πεζό ή ποιητικό κείµενο που περιέχεται στη διδαχθείσα ύλη της αντίστοιχης τάξης, το οποίο δίνεται στους µαθητές σε φωτοτυπία, µαζί µε τις αναγκαίες σηµασιολογικές ή άλλες διευκρινίσεις. Το κείµενο συνοδεύεται από πέντε ερωτήσεις που αναφέρονται: (α) στον συγγραφέα του έργου και σε γραµµατολογικάστοιχεία που προκύπτουν άµεσα ήέµµεσα από το κείµενο (1 ερώτηση), (β) στη δοµή του κειµένου, στην επαλήθευση ή διάψευση µιας κρίσης µε βάση το κείµενο, σε παρατηρήσεις επί των εκφραστικών µέσων και τρόπων του κειµένου. (υφολογική διερεύνηση, αφηγηµατικές λειτουργίες, επιλογές του δηµιουργού σε διάφορα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης) (2 ερωτήσεις), (γ) στο σχολιασµό ή τη σύντοµη ανάπτυξη, σε 1-2 παραγράφους, ορισµένων χωρίων του κειµένου (1 ερώτηση), (δ) στο σχολιασµό αδίδακτου λογοτεχνικού κειµένου, το οποίο δίνεται στους µαθητές επίσης σε φωτοτυπία και είναι ίσης, κατάπροσέγγιση, δυσκολίας µε το διδαγµένο (1 ερώτηση).
Η ερώτηση α βαθµολογείται µε δεκαπέντε (15) µονάδες, οι δύο ερωτήσεις της β περίπτωσης µε είκοσι (20) µονάδες η καθεµία, η ερώτηση γ µε είκοσι πέντε (25) µονάδεςκαι η ερώτηση δ µε είκοσι (20) µονάδες. Σε περίπτωση κατά την οποία µία (1) ερώτηση αναλύεται σε υποερωτήµατα, η βαθµολογία που προβλέπεται γι’ αυτήν κατανέµεται ισότιµα στα υποερωτήµατα,εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεµάτων καθορίζεται διαφορετικός συντελεστής βαρύτητας γι’ αυτά.
συμφωνα µε την Ανθούλα ∆ανιήλ (δρα Nεοελληνικής Φιλολογίας), «το µάθηµα της Λογοτεχνίας κινείται σε δύο σκέλη. Το ένα είναι το τι και το άλλο είναι τοπώς. Το τι αφορά το περιεχόµενο, το πώςτη µορφή. Αλλιώς προσεγγίζουµε ένα ποίηµα και αλλιώς ένα πεζογράφηµα. Στο πεζογράφηµα, µετά την προσεκτική ανάγνωση τουκειµένου και τη διαδικασία κατανόησης, αναγνωρίζουµε τη µορφή, τηδοµή, τα µέρη του κειµένου (κεφάλαια - παραγράφους - ενότητες), τοντρόπο που συνδέονται µεταξύτους, πώς γίνεται η µετάβαση από το ένα µέρος στο άλλο, ποια είναι η εξέλιξη. Ποια είναι τακύρια και ταδευτερεύοντα πρόσωπα, ποιος είναι ο ρόλος και η σηµασία τους στην πλοκή του έργου, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, πώς αυτά λειτουργούν και προωθούν την εξέλιξη. Ποιος είναι ο αφηγητής και ποια η οπτική γωνία του, πώς προχωρεί η αφήγηση: ευθύγραµµα στον χρόνο ή µε αναχρονίες (αναδροµές, προδροµικές αφηγήσεις, διάρκεια, συχνότητα). Ποια είναιη σηµασία τωνλεπτοµερειών, ταεκφραστικά µέσα και η γλωσσική ποικιλία του κειµένου – πώς δηλαδή διαφοροποιείται από περιβάλλον σε περιβάλλον και τι σηµαίνει αυτό γενικότερα για το έργο. Στο ποίηµα, εκτός των ανωτέρω, καθοδηγητική µπορείνα γίνει η αίσθηση που αποκοµίζουµεαπό την ανάγνωση. H εκκίνηση γίνεται από το πρώτο, το αναφορικό επίπεδο, και επεκτείνεται σε ένα δεύτερο, το συνυποδηλωτικό επίπεδο. Τι είναι δηλαδή αυτό που υπονοείται και δεν καταδηλώνεται. Προσέχουµε τη χρήση της γλώσσας, τη θέση µιας λέξης µέσα στο κείµενο, τα επίπεδα ερµηνείας της, τις διαθέσεις ή τις προθέσεις τουποιητή, τη µουσικότητα του στίχου, την ποιότητα του λόγου του µαθητή».
Αρχαια Ελληνικα
(1) ∆ίνεται απόσπασµα διδαγµένου κειµένου 12-20 στίχων µε νοηµατική συνοχή και τους ζητείται:
(α) να µεταφράσουν ένα τµήµα του, 8-10 στίχων, στη νέα ελληνική και (β) να απαντήσουν σε: ∆ύο (2) ερωτήσεις ερµηνευτικές, που µπορεί να αναφέρονται στις ιδέες, τις αξίες και τα προβλήµατα, στη στάση, το ήθος καιτον χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό, κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δοµή και τη σύνθεσητου κειµένου, στα υφολογικά και αισθητικά θέµατα, µεβάση ολόκληρο το ανωτέρω απόσπασµα.
Μία (1) ερώτηση ερµηνευτική που αναφέρεται σε τµήµατα του από µετάφραση διδασκόµενου κειµένου, σε συσχετισµό µε το παραπάνω εξεταζόµενο πρωτότυπο απόσπασµα. Σ’ αυτή την περίπτωση δίνεται στους µαθητές σε φωτοτυπία το συγκεκριµένο µεταφρασµένο τµήµα.
Μία (1) ερώτηση που αναφέρεται στο γραµµατειακό είδος, στο οποίο ανήκει το κείµενο, στον συγγραφέα ή το έργο του.
Μία (1) ερώτηση λεξιλογική - σηµασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σηµασίας τους, οικογένειες οµόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυµα, αντώνυµα).
(2) ∆ίνεταιεπίσης αδίδακτο πεζό κείµενο αττικής διαλέκτου 10-12 στίχων καιπρέπει οι µαθητές: (α) να το µεταφράσουν στη νέα ελληνική και (β) να απαντήσουν σε: Μία (1) ερώτηση γραµµατικής και Μία (1) ερώτηση συντακτικού.
Κάθε ερώτηση του αδίδακτου κειµένου µπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήµατα, ανάλογα µε το είδος των ερωτήσεων που χρησιµοποιούνται. (3) Η βαθµολογία κατανέµεται: (α) Η µετάφραση του διδαγµένου κειµένου βαθµολογείται µε10 µονάδες και του αδίδακτου µε 20 µονάδες της εκατοντάβαθµης κλίµακας (β) Κάθε ερώτησηβαθµολογείται µε 10 µονάδες της εκατοντάβαθµης κλίµακας (γ) Στις περιπτώσεις των διδαγµένων κειµένων για τα οποία δεν προβλέπεται από το Πρόγραµµα Σπουδών διδασκαλία από µετάφραση, δεν δίνεται στους µαθητές η υπό στοιχείο 1.β.ii ερµηνευτική ερώτηση και τότε οι δύο πρώτες υπό στοιχείο 1.β.i ερµηνευτικές ερωτήσεις βαθµολογούνται η καθεµία µε δεκαπέντε (15) µονάδες της εκατοντάβαθµης κλίµακας. Για την εξέταση των παραπάνω θεµάτων τόσο στο διδαγµένο όσο και στο αδίδακτο κείµενο µπορεί, ανάλογα µε την περίπτωση και το είδος να χρησιµοποιούνται διάφορα είδη ερωτήσεων.
Σωστό και λάθος
Σωστά
(1) Ψύχραιµη και προσεκτική µελέτη των κειµένων και των ερωτήσεων που δίνονται. Aπαραίτητη είναι η ανάγνωση του πρωτότυπου κειµένου δύο και τρεις φορές, προκειµένου να κατανοηθεί το κεντρικό θέµα του και ενδεχοµένως οι πρωταγωνιστές του.
(2) Προσεκτική, χωρίς βιασύνη, διατύπωση των απαντήσεων. ο υποψήφιος να ολοκληρώνει τη µετάφραση του διδαγµένου κειµένου και τις παρατηρήσεις, ώστε να αφιερώνει τον υπολειπόµενο χρόνο στη µετάφραση του αδίδακτου, που απαιτεί περισσότερο χρόνο και άνεση. (3) ολοκληρωµένες απαντήσεις, χωρίς παραλείψεις, σωστά διατυπωµένες και ορθογραφηµένες. Mετάφραση και συντακτικός προσδιορισµός των λέξεων πρέπει να ακολουθούν παράλληλη πορεία. Nα µη γίνεται αυτοσκοπός η συντακτική ανάλυση, αλλά ένα µέσο που θα υποβοηθήσει τη νοηµατική αναπαράσταση.
(4) οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν διαθέσιµο χρόνο για µια προσεκτική ανάγνωση όλου του γραπτού τους, πριν το παραδώσουν.
(5) ο τελικός έλεγχος είναι πολύ σηµαντικός, αφού βοηθά στην αποφυγή παραλείψεων και άστοχων διατυπώσεων.
Λάθη
(1) ∆ιαφορετικοί τύποι από αυτούς που ζητούνται στη γραµµατική παρατήρηση (από απρόσεκτη ανάγνωση της παρατήρησης).
(2) Ελλιπής εφαρµογή του πολυτονικού συστήµατος που ισχύει στην αρχαία ελληνική γλώσσα.
(3) αποστήθιση της µετάφρασης του διδαγµένου κειµένου έτσι που ο υποψήφιος να µην ξέρει πού πρέπει να σταµατήσει ή να αποδώσει το συγκεκριµένο απόσπασµα.
(4) Επέκταση στην παρατήρηση της εισαγωγής ακόµα και σε στοιχεία που δεν ζητούνται.
(5) μεγάλη έκταση και εκτός θέµατος απαντήσεις στις ερµηνευτικές ερωτήσεις. ο προσδιορισµός δεδοµένων - ζητουµένων και ένα στοιχειώδες σχεδιάγραµµα ανάλυσης θα βοηθήσει και στο ευσύνοπτο µέγεθος και στην πληρότητα των απαντήσεων.
Ιστορια
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ωσ ΜΑΘΗΜΑ Γενικής Παιδείας και Κατεύθυνσης εξετάζονται µε συνδυασµό ερωτήσεων,οι οποίες ταξινοµούνται σε δύο οµάδες. (α) Στην πρώτη οµάδα περιλαµβάνονται δύο θέµατα που µπορεί να αναλύονται σε ερωτήσεις µε τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των µαθητών (ιστορικές έννοιες, ιστορικά γεγονότα, χρονολογίες, δράση ιστορικών προσώπων, κοινωνικά, οικονοµικά, πολιτικά και πολιτιστικά φαινόµενα κ.λπ.) και ηκατανόησή τους.
(β) Στη δεύτερη οµάδα περιλαµβάνονται δύο (2) τουλάχιστον θέµατα που απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεωνκαι κριτική ικανότητα (αξιολογήσεις ιστορικών γεγονότων ή ιστορικών προσώπων, ανάλυση αιτιών ή συνθηκών που συνετέλεσαν στη διαµόρφωση και εξέλιξη σηµαντικών ιστορικών φαινοµένων κ.λπ.). Στην περίπτωση αυτή µπορεί να χρησιµοποιούνται καιερωτήσεις επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίδεται στους µαθητές σε φωτοτυπία.Το υλικό αυτό αφοράγραπτές ιστορικές πηγές, εικαστικά έργα, χάρτες, διαγράµµατα κ.λπ. που χρησιµοποιούνται ως αποδεικτικά στοιχεία ή ως µέσα άντλησης στοιχείων για την εξαγωγή ιστορικών συµπερασµάτων.
Η βαθµολογία κατανέµεται κατά 50% σε καθεµία από τις οµάδες αυτές. Η κατανοµή της βαθµολογίας στις ερωτήσεις κάθε οµάδας µπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα µε τον βαθµό δυσκολίας σε καθεµία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεµάτων και ανακοινώνεται στους µαθητές γραπτώς.
ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΛΑΘΗ στην ακριβή απόδοση του περιεχοµένου ιστορικών εννοιών. Επίσης, πρέπει να προσεχθούν η ακρίβεια και η πληρότητα των απαντήσεων επί συγκεκριµένων ερωτήσεων για ιστορικά πρόσωπα, γεγονότα, χρονολογίες και φαινόµενα.
Εφιστάται ιδιαιτέρως η προσοχή των υποψηφίων σε πολλές ερωτήσεις αντικειµενικού τύπου, όπου παρατηρούνται λάθη απροσεξίας ή βιασύνης, αν και οιερωτήσεις συνήθως είναι εύκολες. Αδυναµία παρουσιάζουν οι µαθητές σε θέµατα της Οµάδας B, όποτεαπαιτείται σύνθεση ιστορικών γνώσεωνκαι κριτική ικανότητα. Υπάρχουνερωτήσεις που αφορούν στην επεξεργασία γραπτών ιστορικών πηγών, χαρτών, διαγραµµάτων, εικόνων, χρονολογικών πινάκων. Το συνηθέστερο σφάλµα εντοπίζεται στο γεγονός ότι πολλοί µαθητές δεν περιορίζουν αυστηρά την απάντησή τους σε όσα ζητεί η ερώτηση αλλά επεκτείνονται σε γενικόλογο συνολικό σχολιασµό. Ακόµη, οφείλουν να εντοπίσουν τη ζητούµενη πληροφορίακαι να τη συγκρίνουν µε την αντίστοιχητου σχολικού βιβλίου ή άλλης πηγής που τους δίδεται προς εξέταση.
Στην ανάγνωση και ανάλυση παραθεµάτων και πινάκων χρειάζεται µεγάλη προσοχή, γιατί όσο βοηθητικά είναι τα κείµενα τόσο επικίνδυνο είναι να παρασύρουν τον µαθητή σε µια άνευ κρίσεως αναπαραγωγή του κειµένου. Για να απαντήσει σωστά ο µαθητής στην ερώτηση «µε βάση το παράθεµα και τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε...» πρέπει: α) να ξέρει πολύ καλά τηθεωρία (γεγονότα) των διδαγµένων κεφαλαίων, β) να ξεχωρίσει µέσα από το παράθεµα τα στοιχεία που φωτίζουν το γεγονός και να τα αναφέρει, γ) αφού διαβάσει προσεκτικά, να επισηµάνει στοιχεία που υπαινίσσεται ο συγγραφέας και που µε την πρώτη µατιά είναι κρυµµένα, όµως ζητούνται από την ερώτηση και είναι διάσπαρτα σε διαφορετικά κεφάλαια του βιβλίου. Αρα είναι απαραίτητη η συνολική γνώση των ιστορικών γεγονότων και πάνω από όλα η κρίση, η αφαίρεση και η σύνθεση για την απάντηση των ερωτήσεων, ιδιαίτερα της Β Οµάδας που βαθµολογούνται µε 50 µόρια.
Λατινικά
Στους µαθητές δίνεται διδαγµένο κείµενο 10-15 στίχων και ζητείται από αυτούς:
(α) να το µεταφράσουν στη νέα ελληνική γλώσσα (β) να απαντήσουν σε τέσσερις παρατηρήσεις: δύο (2) γραµµατικές και δύο (2) συντακτικές.
Η βαθµολογία στην Γ’ τάξη κατανέµεται ως εξής:
μετάφραση κειµένου 40 µονάδες.
Κάθε γραµµατική ή συντακτική παρατήρηση 15 µονάδες.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ να ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ στη µετάφραση
ο νεοελληνικός λόγος πάσχει, πολλές φορές, µε λάθη έκφρασης, λεξιλογίου και σύνταξης.
ο µαθητής που έχει διαβάσει πρόχειρα προσπαθεί να αποδώσει το λατινικό κείµενο σε νεοελληνικό λόγο, ο οποίος παρουσιάζει κενά.
στη γραµµατική
Λάθη καταλήξεων στα ρήµατα, αδυναµία να αναγνωρισθεί το θέµα και οι αρχικοί τους χρόνοι και στις δύο φωνές.
∆εν αναγνωρίζονται οι συζυγίες, η φωνή και οι εγκλίσεις των ρηµάτων.
Τα επίθετα δεν διακρίνονται µε ευκολία, υπάρχει αδυναµία σχηµατισµού παραθετικών των επιθέτων.
οι αντωνυµίες συγχέονται µε τα ονόµατα και κλίνονται λάθος. αδυναµία αφοµοίωσης της ύλης, προσπάθεια αποµνηµόνευσης στείρας και χωρίς κριτική αξιολόγηση των δεδοµένων της ύλης, η οποία σηµειωτέον δεν είναι µεγάλη, αφού διδάσκεται σε δύο τάξεις αντί της µίας του παλαιού συστήµατος.
Μαθηματικα - Μαθηματικα και στοιχεια στατιστικης
Στους µαθητέςδίνονται τέσσερα (4) θέµατα από την εξεταστέα ύλη, τα οποία µπορεί να αναλύονται σε υποερωτήµατα, µε τα οποία ελέγχονται η δυνατότητα αναπαραγωγής γνωστικών στοιχείων, η γνώση εννοιών και ορολογίας και η ικανότητα εκτέλεσης γνωστών αλγορίθµων, η ικανότητα του µαθητή να αναλύει, να συνθέτει και να επεξεργάζεται δηµιουργικά ένα δεδοµένο υλικό, καθώς και ηικανότητα επιλογής και εφαρµογής κατάλληλης µεθόδου. Τα τέσσερα θέµατα που δίνονται στους µαθητές διαρθρώνονται ως εξής:
(α) Το πρώτο θέµα αποτελείται από ερωτήµατα θεωρίας που αφορούν έννοιες, ορισµούς, λήµµατα, προτάσεις, θεωρήµατα και πορίσµατα. Με το θέµα αυτό ελέγχεται η κατανόηση των βασικών εννοιών, των σπουδαιότερων συµπερασµάτων, καθώς και η σηµασία τους στην οργάνωση µιας λογικής δοµής.
(β) Το δεύτερο και το τρίτο θέµα αποτελείται το καθένα από µια άσκηση που απαιτεί από τον µαθητή ικανότητα συνδυασµού και σύνθεσης εννοιών αποδεικτικών ή υπολογιστικών διαδικασιών. Η κάθε άσκηση µπορεί να αναλύεται σε επιµέρους ερωτήµατα.
(γ) Το τέταρτο θέµα αποτελείται από µία άσκηση ή ένα πρόβληµα η λύση του οποίου απαιτεί από τον µαθητή ικανότητες συνδυασµού και σύνθεσης προηγούµενων γνώσεων, αλλά και την ανάληψη πρωτοβουλιών στη διαδικασία επίλυσής του. Τοθέµα αυτό µπορεί να αναλύεται σε επιµέρους ερωτήµατα, τα οποίαβοηθούν τον µαθητή στη λύση.
Η βαθµολογία κατανέµεται ανά είκοσι πέντε (25) µονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέµατα.
ΠΡΟΣΟΧΗ
(1)
∆ιαβάζουµε προσεκτικά τις εκφωνήσεις για να κατανοήσουµε τα δεδοµένα και τα ζητούµενα. Αντίθετα αποφεύγουµε τη βιαστική ανάγνωση που είναι πιθανό να µας οδηγήσει να ταυτίσουµε το ή τα θέµατα µε ερωτήµατα που ήδη έχουµε µελετήσει. Ενα θέµα µπορεί να διατυπωθεί µε πολλούς τρόπους και να απαιτεί διαφορετικές απαντήσεις.
(2) Αρχίζουµε να απαντάµε από τα θέµατα που µας φαίνονται πιο προσιτά και εύκολα. Αν κάποιο θέµα µάς φαίνεται ιδιαίτερα δύσκολο, το αφήνουµε για αργότερα. Το ίδιο κάνουµε αν δεν είµαστε απόλυτα σίγουροι για τις απαντήσεις µας.
(3) Να µη χάνουµε πολύ χρόνο σε κάποια «δύσκολα» σηµεία, χωρίς να έχουµε υπολογίσει τον χρόνο για να απαντήσουµε στα υπόλοιπα θέµατα και στο τέλος να επανέλθουµε στα σηµεία στα οποία είχαµε «κολλήσει». Προσοχή, ώστε να µην αφήνουµε θέµα αναπάντητο. Ακόµα και σε ένα ερώτηµα µιας άσκησης να γράψουµε έστω ένα τµήµα της λύσης.
(4) Τα υποερωτήµατα της άσκησης (συνήθως 3ου και 4ου θέµατος) είναι συνήθως ισοδύναµα, συνεπώς το καθένα µπορεί να απαντηθεί χωρίς να απαιτείται η απάντηση του προηγούµενου ή του επόµενου. Τις περισσότερες φορές τα συµπεράσµατα των πρώτων ερωτηµάτων πρέπει να χρησιµοποιηθούν στα επόµενα.
(5) Να µη βιαζόµαστε και εξαντλώντας τον χρόνο εξέτασης να αφιερώνουµε 15-20 λεπτά για να ελέγξουµε προσεκτικά το γραπτό µας και να διορθώσουµε τυχόν λάθη. Οφείλουµε να χρησιµοποιούµε τους µηχανισµούς επαλήθευσης σε κάθε άσκηση, περιορίζοντας έτσι την πιθανότητα λάθους.
Αναπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον
Η ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ περιλαµβάνει θέµατα θεωρίας και ασκήσεων ή προβληµάτων και είναι κλιµακούµενης δυσκολίας.
(α) Τα θέµατα θεωρίας αποτελούνται από ερωτήσεις διαφόρων τύπων µε τις οποίες ελέγχονται η γνώση και η κατανόηση της θεωρίας, η κριτική ικανότητα των µαθητών, ηικανότητα αξιοποίησηςθεωρητικών γνώσεων για τηναξιολόγηση δεδοµένων και την εξαγωγή συµπερασµάτων και η δυνατότητα παρουσίασής τους µε σωστούς επιστηµονικούς όρους και σωστό γραπτό λόγο. (β) Τα θέµατα ασκήσεων ή προβληµάτων στοχεύουν στον έλεγχο της ικανότητας του µαθητή να χρησιµοποιεί, σε συνδυασµό, γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυσή τους. Η γραπτή εξέταση στο µάθηµα αυτό περιλαµβάνει έναθέµα θεωρίας και τρεις ασκήσεις ή προβλήµατα σχετικά µε τοπεριεχόµενο του µαθήµατος και τιςεφαρµογές του. Η βαθµολογίαπροκύπτει κατά 40% από το θέµα της θεωρίας και κατά 60% (3x20%) από τις ασκήσεις ή τα προβλήµατα.
Αρχες Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων
υπαρχουν δυο οµάδες ερωτήσεων των 50 µονάδων η καθεµία. Με την πρώτη οµάδα ερωτήσεωνδιαπιστώνεται κατά πόσο ο µαθητής έχει κατανοήσει το γνωστικό αντικείµενο και µπορεί να περιέχει 2 ή 3 ερωτήσεις. Με τη δεύτερη οµάδα ερωτήσεων ελέγχεται η ικανότητα των µαθητών να εφαρµόσουν στην πράξη τη θεωρία.
Οι υποψήφιοι οφείλουν:
(α) να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις απαντήσεις τωνορισµών εννοιών µε βάση το βιβλίο (β) να διαχωρίζουν συναφείς έννοιες και να προσέχουν τις µονάδες µέτρησης κάθε έννοιας (γ) να χρησιµοποιούν παραδείγµατα, όπου απαιτείται (δ) να µαθαίνουν τους τύπουςκαι να διαβάζουν τις αντίστοιχες ασκήσεις του βιβλίου, στις οποίες φαίνεται η εφαρµογή τους.
(ε) να µαθαίνουν να περιγράφουν τα επιµέρους επιστηµονικάπεδία της ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων, τους στόχους τους, τους σκοπούς τους, τη χρησιµότητά τους (στ) να δίνουν έµφαση στα πλεονεκτήµατα και στα µειονεκτήµατα των φαινοµένων που παρουσιάζονται (ζ) να µπορούν να αναλύουν, χωρίς να µπερδεύουν, τα στάδια όλων των διαδικασιών που περιγράφονται (η) να µην ξεχνούν τα ιστορικά στοιχεία, όπου απαιτείται (Β’ κεφάλαιο)
Αρχές Οικονομικής Θεωρίας
το ΜΑΘΗΜΑ της Οικονοµικής Θεωρίαςείναι περίεργοως προς την αφοµοίωση του περιεχοµένου του. Ενώ αρχικά φαίνεται εύκολο και άµεσα κατανοητό, ξαφνικά γίνεται εξαιρετικά περίπλοκο. Αυτό σηµαίνει ότι η µελέτη της Οικονοµικής Θεωρίας πρέπει να γίνεται αργά,προσεκτικά και συστηµατικά .
H δυσκολία του µαθήµατος εντοπίζεται στο γεγονός ότι ο υποψήφιος πρέπει να συνδυάζει τις θεωρητικές έννοιες µε την πρακτική εφαρµογή τους. Επιβεβληµένες είναι η κατανόηση και η εµπέδωση των βασικών οικονοµικών εννοιών.
Η εξέταση περιλαµβάνει τέσσερα θέµατα, δύο θεωρίας και δύο ασκήσεις που µπορούν να έχουν υποερωτήµατα. Η βαθµολογία κατανέµεται κατά 25% σε κάθε θέµα, ενώ στα υποερωτήµατα καθορίζεται ανάλογα µε τη βαρύτητά τους και ανακοινώνεται στους µαθητές.
το πρώτο θεμα περιέχει ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών ή σωστού - λάθους µε σκοπό τον έλεγχο των γνώσεων της θεωρίας του σχολικού βιβλίου.
Το δεύτεροµία ή δύο ερωτήσεις ελεύθερηςανάπτυξηςµε τοίδιο αντικείµενο από κεφάλαια τηςθεωρίας του σχολικού βιβλίου.
Το τρίτο είναι µια άσκηση εφαρµογής των τύπων και είναι παρόµοια µ’ αυτή του σχολικού βιβλίου.
Το τέταρτο θέµα είναι το δυσκολότερο, το θέµα - κλειδίγια το άριστα, και αποτελείται από µια άσκηση της οποίας η λύση απαιτεί συνδυασµό γνώσεων από τα κεφάλαια του σχολικού βιβλίου. Απαιτεί κριτική ικανότητα, ικανότητα υπολογισµού και σύνθεσης των γνώσεων της θεωρίας.
ενα θεμα βαθµολογείται µε την ανώτατη βαθµολογία όταν ανταποκρίνεται στις ακόλουθες απαιτήσεις: (α) Εχει αναπτυχθεί µε πληρότητα σύµφωνα µε τις γνώσεις που περιέχει το εγκεκριµένο διδακτικό βιβλίο. (β) ∆εν περιέχει επιστηµονικά σφάλµατα.
(γ) Παρουσιάζει ορθή δοµή στη σειρά των νοηµάτων.
(δ) Χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και ακρίβεια.
(ε) Περιέχει τα απαραίτητα και ορθά σχήµατα για τηνανάπτυξη του θέµατος.
(στ) Εχει σωστή και επαρκή αιτιολόγηση.
ενα υπολογιστικο λάθος κρίνεται ανάλογα µε την επίδραση που έχει στην ουσιαστική επεξεργασία του προβλήµατος. Ενα υπολογιστικό λάθος π.χ. µικρής σηµασίας προς το τέλος της διαδικασίας λύσης δεν έχει σοβαρές βαθµολογικές συνέπειες. Αν όµως γίνει στην αρχή, µπορεί να κοστίσει βαθµολογικά. Εξαρτάται πάντα από τη βαρύτητά του.
Φυσικη
Ερωτήσεις και απαντήσεις
Η ΕΠΊΛΥΣΗ ενός προβλήµατος ή µιας άσκησης βαθµολογείται µε την ανώτατη βαθµολογία όταν ικανοποιεί τα ακόλουθα:
(α) Εχει σωστή αφετηρία καιλογική επεξεργασία.
(β) Περιέχει σωστή και επαρκή αιτιολόγηση.
(γ) Φτάνει σε ορθό αριθµητικό αποτέλεσµα συνοδευόµενο από τις σωστές µονάδες µέτρησης.
(δ) Περιέχει τα απαραίτητα σχήµατα που πρέπει ναείναι σωστά και πλήρη.
(ε) Χαρακτηρίζεται απόσαφήνεια και ακριβολογία.
Κατα ΤΗ βαθμολογία ενός προβλήµατος ή µιας άσκησης πρέπει να λαµβάνονται υπόψη ως θετικά στοιχεία και τα εξής:
(α) Η ορθή αφετηρίακαι η µέχρις ενός σηµείου (έστω και όχι µέχρι τέλους) ορθότητα στην επεξεργασία ή ορθότητα στην επεξεργασίαµόνο σε ορισµένα σηµεία, που πάντως αποτελούν τµήµα µιας ορθής διαδικασίας επίλυσης του προβλήµατος. (β) Η σωστή αφετηρία µόνο όταν θα µπορούσε να οδηγήσει σε ορθό αποτέλεσµα. Η εκτίµηση φυσικά θα είναι ανάλογη.
(γ) Τα σωστά και πλήρη σχήµατα που κρίνονται χρήσιµα για την ορθή επίλυση του προβλήµατος.
(δ) Το αποτέλεσµα ενός προβλήµατος ή µιας άσκησης δεν λαµβάνεται υπόψη όταν δεν δικαιολογείται από την πορεία τηςεπίλυσης που αναγράφεται στο γραπτό ή όταν το αποτέλεσµα αναγράφεται χωρίς να προηγείται επεξεργασία τουπροβλήµατος.
(ε) Κατά τη βαθµολογία δεν λαµβάνεται υπόψη η προσπάθεια επίλυσης όταν έχει λανθασµένη αφετηρία και ακολουθεί εσφαλµένη πορεία.
Οι ερωτήσεις ανοικτού τύπου βαθµολογούνται βάσει του περιεχοµένου του αντίστοιχουβιβλίου σύµφωνα µε το πνεύµατου και όχι µε κριτήριο την κατά γράµµα παράθεση παραγράφων του. Μια χαρακτηριστική ιδιοµορφία των ερωτήσεων ανοικτού τύπου στη Φυσική είναι η συνδυασµένη χρήση κειµένου, σχηµάτων ή διαγραµµάτων, συµβόλων και µαθηµατικού λογισµού.
Αυτά που πρέπει να συνεκτιµώνται στην ολική εικόνα ως στοιχεία πληρότητας µιας απάντησης στη Φυσική είναι:
Ορθοί ορισµοί - πληρότητα επιχειρηµατολογίας - επεξηγηµατικά σχήµατα και διαγράµµατα - χρήση συµβόλων και µονάδων- µαθηµατική πραγµάτευση - κριτική και διερευνητική επεξεργασία των όποιων αποτελεσµάτων σταοποία κατέληξε. Στα διαγράµµατα είναιαπαραίτητο να αναγράφονται τα φυσικά µεγέθη και οι µονάδες στουςάξονες που χρησιµοποιούνται. Οµως, δεν µπορούµε να απαιτούµε απότους µαθητές να κάνουν ορθή βαθµονόµηση των αξόνων λαµβάνοντας ως δεδοµένο ότι µπορούν να χρησιµοποιούν κλίµακα.
Χημεια - Βιοχημεια
Το µάθηµα Χηµεία - Βιοχηµεία εξετάζεται ως ενιαίο µάθηµα. ∆ίνονται τέσσερα θέµατα βαθµολογικά ισοδύναµα (δύο για τη Χηµεία και δύο για τη Βιοχηµεία).Τα δύο θέµατα κάθε αντικειµένου περιλαµβάνουν ανεξάρτητες µεταξύ τους ερωτήσεις ποικίλων µορφών πουκαλύπτουν όσο το δυνατόν ευρύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης. Συγκεκριµένα: (α) Το πρώτοθέµα για τη Χηµεία και το πρώτο θέµα για τη Βιοχηµεία περιλαµβάνουν ερωτήσεις οι οποίες στοχεύουν κυρίως στον έλεγχο απόκτησης γνώσεων καιτης κατανόησης εννοιών, διαδικασιών ή φαινοµένων.
(β) Το δεύτερο θέµα για τη Χηµεία αποτελείται από µια άσκηση ή ένα πρόβληµα και στοχεύει στον έλεγχο της ικανότητας του µαθητή να χρησιµοποιεί σε συνδυασµό γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυσή τους.
(γ) Το δεύτερο θέµα για τη Βιοχηµεία περιλαµβάνει ερωτήσεις, οι οποίες στοχεύουν στον έλεγχοτης κριτικής ικανότητας του µαθητή και της δυνατότητάς τουνα χρησιµοποιεί γνώσεις και δεξιότητες που απέκτησε για την επεξεργασία και αξιολόγηση δεδοµένων ή την επίλυση άσκησης ή προβλήµατος.
Βιολογια
Στο µάθηµα της Βιολογίας Γενικής Παιδείας και Κατεύθυνσης δίνονται στους µαθητές τέσσερα θέµατα που έχουν ως εξής:
(α) Το πρώτο και δεύτερο θέµα αποτελούνται από ανεξάρτητες ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο της απόκτησης γνώσεων και της δυνατότητας παρουσίασης και τεκµηρίωσης θεµάτων σχετικών µε την εξεταστέα ύλη και της κατανόησης από τον µαθητή βιολογικών εννοιών, διαδικασιών ή φαινοµένων.
(β) Το τρίτο θέµα αποτελείται από ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο της ικανότητας του µαθητή να αξιοποιεί θεωρητικές γνώσεις και δεξιότητες (ανάλυση, σύνθεση κ.λπ.) για την αξιολόγηση δεδοµένων και την εξαγωγή συµπερασµάτων.
(γ) Το τέταρτο θέµα αποτελείται από µια άσκηση ή ένα πρόβληµα και στοχεύει στον έλεγχο της ικανότητας του µαθητή να χρησιµοποιεί, σε συνδυασµό, γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυσή τους Η βαθµολογία κατανέµεται κατά 25 µονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέµατα. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ
Σύµφωνα µε τουςυπεύθυνους βαθµολογητών Βιολογίας, τα κυριότερα σφάλµατα που παρατηρούνται στα γραπτά Βιολογίας είναι: έλλειψη ακρίβειας και σαφήνειας στη διατύπωση εννοιών και στην περιγραφή των διαδικασιών έλλειψη τάξης και λογικής σειράς λανθασµένη σειρά των βηµάτων στην περιγραφή µιας διαδικασίας αδυναµία συσχέτισης και συγκέντρωσης διαφορετικών δεδοµένων από το βιβλίο, ώστε να δοθεί ολοκληρωµένη απάντηση σε ερωτήσεις συνδυαστικού τύπου δυσκολία στην κατανόηση των ερωτήσεων των θεµάτων, µε αποτέλεσµα λανθασµένη ή εκτός θέµατος απάντηση παράλειψη αιτιολόγησης επειδή η απάντηση θεωρείται αυτονόητη δυσκολία στον καθορισµό ορίων απάντησης µιας ερώτησης, µε αποτέλεσµα να περιέχει πλεονάζοντα είτε ελλιπή στοιχεία οι υποψήφιοι θα πρέπει:
να προσέξουν την εµφάνιση του γραπτού, γιατί υποσυνείδητα οι βαθµολογητές, έχοντας µπροστά τους ένα κακό γραπτό, διάκεινται δυσµενώς να ξεχωρίζουν σαφώς τα υποερωτήµατα, ιδιαίτερα όταν δεν τα γράφουν µε τη σειρά που είναι στην ερώτηση να αφιερώσουν οπωσδήποτε χρόνο για να ξαναδιαβάσουν το γραπτό τους, να διαθέσουν τουλάχιστον 15 λεπτά ώστε να βεβαιωθούν ότι έχουν απαντήσει σε όλα τα ερωτήµατα.
ΤΑ ΝΕΑ
Αν σας άρεσε κάντε Like:
