Οτιδήποτε συναντάμε στην καθημερινή μας ζωή περιέχει κάποιο ραδιενεργό υλικό, είτε φυσικής είτε ανθρώπινης προέλευσης: ο αέρας που αναπνέουμε, το νερό που πίνουμε, το έδαφος πάνω στο οποίο περπατάμε, και καταναλωτικά προϊόντα που χρησιμοποιούμε. Παρόλο που πολλοί μπορεί να είναι εξοικειωμένοι με την χρήση της ακτινοβολίας στη διάγνωση ασθενειών ή την θεραπεία του καρκίνου, μερικοί όταν ακούνε τους όρους "ραδιενέργεια" και "ακτινοβολία", πιθανόν να ανακαλούν στην μνήμη τους εικόνες μανιταριών ή μεταλλάξεις...
...τεράτων που κατοικούν στον κόσμο της επιστημονικής φαντασίας και στα κόμικς.
Δυστυχώς αυτές οι λάθος εικόνες μπορούν να προξενήσουν παράλογο φόβο που δεν δικαιολογείται στην περίπτωση υλικών χαμηλής ραδιενέργειας. Πολλά καταναλωτικά αγαθά που περιέχουν φυσική ραδιενέργεια μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια. Εδώ παρουσιάζουμε μερικά από αυτά:
Ανιχνευτές καπνού
Πολλοί οικιακοί ανιχνευτές καπ- νού περιέχουν πηγή Αμερικίου 241. Τα σωματίδια α που εκπέμπονται από το Αμερίκιο ιονίζουν τον αέρα καθιστώντας τον αγώγιμο. Όταν σωματίδια καπνού εισέρχονται στην συσκευή ελαττώνουν το ρεύμα και ενεργοποιούν τον συναγερμό. Αυτές οι συσκευές σώζουν πολλές ζωές κάθε χρόνο.
Λάμπες φθορισμού
Οι καινούργιες λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας περιέχουν μικρές ποσότητες Προμήθειου 147. Το μικρό σύρμα σε κάθε λάμπα περιέχει λιγότερο από 1μC (μικροκιουρί) ραδιενεργού υλικού και είναι κάτω από το όριο ασφάλειας φυσικά. Ο λόγος για τον οποίο απαιτείται προσεκτικός χειρισμός των σπασμένων λαμ- πών είναι η ύπαρξη άλλων υλικών συμπεριλαμβανομένου και του Υδράργυρου.
Ρολόγια χειρός και επιτραπέζια ρολόγια
Τα σύγχρονα ρολόγια χειρός χρησιμοποιούν μερικές φορές μικρές ποσότητες Υδρογόνου 3 (Τρίτιο) ή Προμήθειου 147 ως πηγές φωτός. Μερικά παλιότερα, πριν το 1970, χρησιμοποιούσαν Ράδιο 226 ως πηγή φωτός. Εάν αυτά τα παλιά ρολόγια ανοιχτούν με γυμνά χέρια είναι πιθανό να καταποθούν κάποιες ποσότητες Ραδίου. Επομένως χρειάζεται προσοχή στον χειρισμό αυτών των ρολογιών.
Κεραμικά
Κεραμικά υλικά (όπως πλακάκια ή γλάστρες) περιέχουν συχνά αυξημένες ποσότητες φυσικού Ουρανίου, Θορίου ή και Ποτασσίου. Σε πολλές περιπτωσεις η δράση τους περιορίζεται στην γυαλιστερή επφάνεια. Συνήθως μετρήσεις μεγαλύτερες αυτές του υποβάθρου είναι απίθανες εκτός και αν μιλάμε για περιπτωσεις υψηλών συγκεντρώσεων. Παρόλα αυτά μερικά παλιά κεραμικά, προ 1960, ειδικά αυτά με πορτοκαλο-κόκκινη στίλβωση (π.χ. Fiesta ware) είναι ραδιενεργά από Ουράνιο. Θεωρείται ασφαλές το να τρώει κανείς από αυτά τα κεραμικά.
Γυαλί
Τα γυαλικά, ειδικά τα γυαλικά αντίκες κίτρινου ή πρασινωπού χρώματος μπορούν να περιέχουν εύκολα ανιχνεύσιμες ποσότητες Ουρανίου. Σε μερικούς μάλιστα συλλέκτες αρέσει το γυαλί ουρανίου λόγω της ελκυστικής λάμψης του όταν εκτίθεται σε black light. Ακόμα και το κοινό γυαλί μπορεί να περιέχει αρκετά υψηλά επίπεδα Ποτάσσιου-40 ή Θορίου-232 ανιχνεύσιμα με έναν απλό μετρητή. Μερικοί παλιοί φακοί καμερών (1950-1970) περιέχουν επίστρωση Θορίου-232 που σκοπεύει στη ρύθμιση του δείκτη διάθλασης του φωτός. Θεωρείται ασφαλές η πρόσληψη τροφής από αυτά τα γυαλικά.
Λιπάσματα
Τα εμπορικά λιπάσματα είναι σχεδιασμένα να παρέχουν Ποτάσσιο, Φώσφορο και Άζωτο. Αυτά τα λιπάσματα μπορεί να είναι ραδιενεργά μετρήσιμα για δύο λόγους: το Ποτάσσιο είναι φυσικά ραδιενεργό, και ο Φώσφορος μπορεί να παραχθεί από ορυκτό Φωσφορικό άλας που περιέχει αυξημένα επίπεδα Ουρανίου και Ραδίου. Η ποσότητα της ραδιενέργειας ενσωματώνεται στα φυτά και δεν τα βλάπτει.
Γλωσσάρι
Σωματίδιο α
Θετικά φορτισμένο σωματίδιο που εκπέμπεται αυθόρμητα από τους πυρήνες στις διασπάσεις α. Είναι όμοιο με τον πυρήνα Ηλίου, έχει μαζικό αριθμό 4 και ηλεκτρικό φορτίο +2. Έχει χαμηλή διαπεραστική ισχύ και είναι μικρού βεληνεκούς (μερικά εκατοστά στον αέρα). Τα πιο ενεργητικά α σωματίδια θα αποτύχουν γενικά να διαπεράσουν τα νεκρά στρώματα κυττάρων που καλύπτουν το δέρμα και μπορούν εύκολα να σταματήσουν βάζοντας μπροστά τους απλά ένα φύλλο χαρτιού. Τα σωματίδια α συνιστούν όμως σοβαρό κίνδυνο για την υγεία όταν εκπέμπονται από ραδιενεργούς πυρήνες που βρίσκονται μέσα στο σώμα.
Ci ή Curie
Η αρχική μονάδα που χρησιμοποιήθηκε για να εκφράσει την διάσπαση ραδιενεργών υλικών. Το Ci είναι ίσο με αυτή την ποσότητα ραδιενεργού υλικού στο οποίο ο αριθμός των ατόμων που διασπώνται ανά δευτερόλεπτο ισούται με 37 δις (3.7 x 1010). Βασίζεται στον ρυθμό διάσπασης των ατόμων σε ένα γραμμάριο Ραδίου. Πήρε το ονομά του από τους Marie και Pierre Curie, που ανακάλυψαν το Ράδιο το 1898.
Ακτινοβολία Υποβάθρου
Ακτινοβολία διάχυτη στο διάστημα και από φυσικούς και τεχνητούς ραδιενεργούς πυρήνες στη Γη ή στο διάστημα