Aδρά χρηματοδοτούν οι έλληνες φορολογούμενοι τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης, προκειμένου οι μέτοχοί του να απολαμβάνουν το μονοπώλιο των αστικών μεταφορών στη Θεσσαλονίκη, να μοιράζονται κέρδη περί τα 16 εκατ. ευρώ και να δαπανούν για μισθοδοσία ποσό άνω των 110 εκατ. ευρώ ετησίως...
Εννέα εκατομμύρια τριακόσιες δεκαοχτώ χιλιάδες πεντακόσιες σαράντα δύο ευρώ τον μήνα ή 306.363 ευρώ ημερησίως είναι το ποσό που πληρώνουν οι έλληνες φορολογούμενοι για τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ), ασχέτως εάν κάνουν χρήση των υπηρεσιών του, ενώ την τελευταία δεκαετία η κρατική επιδότηση έφτασε τα 888,5 εκατ. ευρώ.
Ο ΟΑΣΘ, βάσει της οικονομικής συμφωνίας με το δημόσιο, θα συνεχίζει να παίρνει την αντισταθμιστική καταβολή τού δημόσιου τουλάχιστον μέχρι το 2017, οπότε θα έχει συμπληρώσει 60 χρόνια στην αποκλειστική εκτέλεση των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης.
Ο ΟΑΣΘ, αν και νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, επιχορηγείται από το κράτος προκειμένου να διατηρεί χαμηλές τις τιμές των εισιτηρίων χωρίς να υπόκεινται σε ζημία οι 415 μετοχές του και να έχουν κέρδη περίπου 16 εκατ. ευρώ τον χρόνο οι 1.900 μικρομέτοχοι.
Η διαφορά που προκύπτει μεταξύ των εσόδων και των εξόδων καλύπτεται από το ελληνικό δημόσιο προκειμένου να μην αυξηθούν υπερβολικά οι τιμές των εισιτηρίων. Το τελευταίο διάστημα ωστόσο, και καθώς η χώρα βρίσκεται σε περίοδο οικονομικής κρίσης, ανέκυψε ο προβληματισμός, σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, εάν πρέπει ένας ιδιωτικός φορέας να επιβαρύνει τα κρατικά ταμεία, άσχετα εάν, πράγματι, παρέχει κοινωνικό έργο. Οι απόψεις διίστανται. Μεγάλος αριθμός πολιτών υποστηρίζει ότι το κόστος των υπηρεσιών του ΟΑΣΘ πρέπει να το πληρώνει ο χρήστης-επιβάτης, ενώ εξίσου μεγάλος αριθμός πολιτών εκτιμά ότι πρέπει να διατηρηθεί ο όποιος κοινωνικός χαρακτήραςτου ΟΑΣΘ, έστω κι αν χρειάζεται να συμβάλλουν όλοι οι φορολογούμενοι.
Αυξήσεις εισιτηρίων
Η πολιτεία αποφάσισε ήδη να μειώσει την κρατική επιχορήγηση το 2011, γεγονός που προκαλεί αυτόματα την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων από 60 λεπτά το απλό στα 80 λεπτά. Η αύξηση των εισιτηρίων γίνεται ώστε ο ΟΑΣΘ να συνεχίζει να αντεπεξέρχεται στα έξοδά του.
"Υπάρχει, αντικειμενικά, μεγάλη πίεση για να μειωθούν τα δημόσια ελλείμματα. Τα έσοδα του ΟΑΣΘ παραμένουν καθηλωμένα τα τελευταία χρόνια στα 50 εκατ. ευρώ ανά έτος, ενώ οι δαπάνες λειτουργίας κυμαίνονται από 120 έως 180 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, τα έσοδα βρίσκονται στο 28% των δαπανών ενώ θα πρέπει τουλάχιστον να είναι στο 50%", σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΑΣΘ Παναγιώτη Παπαϊωάννου. Ο ίδιος προσθέτει ότι "το εισιτήριο του ΟΑΣΘ είναι χαμηλό σε σχέση με το κόστος του εισιτηρίου σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Θεωρώ ότι τα 80 λεπτά δεν είναι παράλογο ποσό, δεδομένου ότι για πέντε χρόνια δεν αυξήθηκε η τιμή εισιτηρίου, που έμενε στα 50 λεπτά και τελευταία έγινε 60 λεπτά".
Ο κ. Παπαϊωάννου υποστηρίζει ότι "την αύξηση του εισιτηρίου θα την πληρώσουμε ούτως ή άλλως όλοι οι φορολογούμενοι πολίτες, εφόσον το εισιτήριο επιδοτείται από το κράτος. Με τη μείωση όμως της επιδότησης και την αύξηση της τιμής εισιτηρίου, τη διαφορά θα την πληρώσουν μόνο όσοι είναι χρήστες των υπηρεσιών του ΟΑΣΘ".
Σε περίπτωση που, υποθετικά, διακοπεί η κρατική καταβολή, υπολογίζεται ότι το απλό εισιτήριο θα εκτοξευτεί πάνω από το 1,5 ευρώ, ενδεχομένως να φτάσει και στα 2 ευρώ. Η εκτίμηση αυτή προκύπτει από το δεδομένο ότι ο ΟΑΣΘ εξυπηρετεί περίπου 180 εκατ. επιβάτες ετησίως που πρέπει να καλύψουν τις δαπάνες των περίπου 170 εκατ. ευρώ, δηλαδή αναλογούν περί τα 95 λεπτά σε κάθε εισιτήριο. Επειδή όμως περισσότερες από τις μισές μετακινήσεις γίνονται με μειωμένο εισιτήριο (φοιτητικά, πάσο κλπ.), θα πρέπει ο μέσος όρος τιμής των εισιτηρίων που κόβονται να ανέρχεται στα 95 λεπτά, δηλαδή το κανονικό εισιτήριο να ξεπερνά το 1,5 ευρώ.
Έχει δεμένο το μονοπώλιο μέχρι το 2017
Ο ΟΑΣΘ έχει ανανεώσει τη σύμβασή του με το δημόσιο, ως αποκλειστικός φορέας αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης, μέχρι δύο χρόνια μετά την ολοκλήρωση των εργασιών για την κεντρική γραμμή του μετρό Θεσσαλονίκης. Η παράδοση της γραμμής υπολογίζεται να γίνει το 2015, και, ως εκ τούτου, ο ΟΑΣΘ θα συνεχίζει να επιδοτείται από το ελληνικό δημόσιο μέχρι το 2017. Η απελευθέρωση των αστικών συγκοινωνιών αναμένεται το 2019, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Έτσι, ο ΟΑΣΘ θα είναι κυρίαρχος των αστικών συγκοινωνιών στη Θεσσαλονίκη για σχεδόν μία ακόμη δεκαετία και για 60 χρόνια από την ίδρυσή του.
Το δίκτυο των αστικών συγκοινωνιών
O ΟΑΣΘ ιδρύθηκε το 1957 με το νομοθετικό διάταγμα 3721, με το οποίο ανέλαβε αποκλειστικά την εξυπηρέτηση των αστικών συγκοινωνιών της πόλης υπογράφοντας σύμβαση με το κράτος. Η σύμβαση του ΟΑΣΘ με το κράτος, η οποία, εκτός των άλλων, προβλέπει και επιδότηση των εισιτηρίων, ανανεώνεται συνεχώς από το 1957 και έπειτα. Η τελευταία ανανέωση της σύμβασης έγινε τον Ιανουάριο του 2008 η δε ισχύς της είναι μέχρι δύο χρόνια μετά την ολοκλήρωση των έργων του μετρό.
Ο ΟΑΣΘ είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και το απασχολούμενο κεφάλαιό του είναι κατανεμημένο σε 415 ακέραιες μετοχές, εκ των οποίων 346 είναι κατανεμημένες σε 1.900 μικρομετόχους αυτοκινητιστές, 26 ανήκουν στην “ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης ΑΕ”, 22 ανήκουν στον συνεταιρισμό εργαζομένων στον ΟΑΣΘ και 21 στο νομικό πρόσωπο του ΟΑΣΘ. Ο οργανισμός απασχολεί περίπου 2.600 εργαζόμενους.
Το δίκτυο των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει 73 λεωφορειακές γραμμές και 2.000 στάσεις και εκτείνεται σε απόσταση περίπου 50 χλμ. περιμετρικά της πόλης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΑΣΘ, το συνολικό μήκος του δικτύου, που χωρίζεται στις αστικές και περιαστικές γραμμές, υπολογίζεται σε 1.000.000 χλμ. Καθημερινά εκτελούνται περισσότερα από 5.800 δρομολόγια, ενώ το Σαββατοκύριακο και τις αργίες ο αριθμός των δρομολογίων μειώνεται κατά 9%. Η προγραμματισμένη συχνότητα των λεωφορειακών γραμμών είναι 15 λεπτά στις αστικές γραμμές και 29 λεπτά στις περιαστικές. Ετησίως διανύονται περίπου 43.000.000 οχηματοχιλιόμετρα, εκ των οποίων το 92% διανύεται στα προγραμματισμένα δρομολόγια και τα υπόλοιπα στις μετακινήσεις των λεωφορείων προς τις αφετηρίες και τα συνεργεία.
Το δίκτυο των αστικών συγκοινωνιών έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετεί 422.000.000 επιβάτες ετησίως, αλλά οι μεταφερόμενοι επιβάτες προσεγγίζουν τα 178.000.000 τον χρόνο και η μέση πληρότητα των κυκλοφορούντων λεωφορείων είναι της τάξης του 42%.
Ο ΟΑΣΘ διαθέτει 603 θερμικά λεωφορεία, εκ των οποίων 335 είναι κανονικά (12 μέτρων, 100 θέσεων), 245 αρθρωτά (18 μέτρων, 160 θέσεων) και 22 μικρολεωφορεία (45 θέσεων). Ο ΟΑΣΘ, για να ανταποκριθεί στον προγραμματισμό, δρομολογεί ημερησίως 528 λεωφορεία (90% του συνόλου του στόλου), αριθμός που υπερβαίνει κατά 11,6% τον αριθμό των λεωφορείων που οφείλει να δρομολογεί βάσει της ισχύουσας οικονομικής συμφωνίας.
Σπύρος Βούγιας: Το φθηνότερο εισιτήριο στη Θεσσαλονίκη
Η διαδικασία της απελευθέρωσης των αστικών συγκοινωνιών στη Θεσσαλονίκη θα μπορούσε να γίνει νωρίτερα από το 2017, αλλά με τη σύμβαση που ανανεώθηκε και κυρώθηκε τον Ιανουάριο του 2008 έχει αποκλειστικά ο ΟΑΣΘ την ανάθεση. Το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων προχωρά ωστόσο σε ενέργειες ώστε και η επιδότηση να μειωθεί αλλά και το εισιτήριο να παραμείνει φθηνό. “Θα προσπαθήσουμε με κάποια νομοθετική ρύθμιση να τροποποιήσουμε τις συμβάσεις”, δηλώνει στη “Μ” ο υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Σπύρος Βούγιας, συμπληρώνοντας ότι “θα κάνουμε ενέργειες επίσης για να κερδίσουμε συμβάσεις με τα υπουργεία, ώστε να δώσουμε και άλλες εκπτώσεις σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, εκτός από τους πολύτεκνους, τα ΑΜΕΑ και τους φοιτητές”.
Στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με τον υφυπουργό, “έχουμε τα φθηνότερα εισιτήρια στην Ευρώπη. Δεχόμαστε κριτική ακόμη και από άλλες πόλεις της Ελλάδας, όπου με λιγότερες υπηρεσίες πληρώνουν οι επιβάτες πάνω από ένα ευρώ”.
Το 2011, λόγω της κρίσης, ο ΟΑΣΘ θα πάρει επιδότηση 105 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ, δηλαδή περί τα 93 εκατ. ευρώ καθαρά. Τα λειτουργικά του έξοδα υπολογίζονται στα 180 εκατ. ευρώ, δηλαδή υπάρχει μια διαφορά 87 εκατ. ευρώ, το οποίο πρέπει να καλυφθεί με τα εισιτήρια. Εάν έμενε η τιμή του εισιτηρίου στα 60 λεπτά, τα έσοδα του ΟΑΣΘ θα ήταν περί τα 53 εκατ. ευρώ. Ο οργανισμός ήθελε να καλύψει το έλλειμμα αυτό με αυξήσεις που θα έφθαναν την τιμή του εισιτηρίου στο 1 ευρώ. Το υπουργείο Μεταφορών κατάφερε να συμφωνήσει με τον ΟΑΣΘ να αναλάβει ο οργανισμός ένα μέρος της διαφοράς και να κρατηθούν χαμηλότερα τα εισιτήρια. Έτσι, το απλό εισιτήριο θα διαμορφωθεί στα 80 λεπτά. “Μειώνουμε την τιμή της μηνιαίας κάρτας για τους καθημερινούς επιβάτες στα 30 ευρώ. Με ένα ευρώ την ημέρα θα μπορεί κάποιος να πάει στη δουλειά του και να επιστρέψει. Όσοι είναι καθημερινοί χρήστες, θα έχουν όφελος. Παράλληλα, με την κάρτα, καταπολεμάται η εισιτηριοδιαφυγή”, περιγράφει ο κ. Βούγιας και εκτιμά ότι “τα επόμενα τρία χρόνια δεν θα αυξηθεί το εισιτήριο”.
- Ποιοι μοιράζονται την πίτα εσόδων και επιδότησης. Οι μικρομέτοχοι εξασφαλίζουν περί τα 13,34 εκατ. ευρώ, το ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης που κατέχει 26 μετοχές κερδίζει περί το 1 εκατ. ευρώ, ο συνεταιρισμός εργαζομένων περί τις 849.000 ευρώ και το νομικό πρόσωπο του ΟΑΣΘ περί τις 810.000 ευρώ. Τα έσοδα του οργανισμού δεν ξεπερνούν τα 64 εκατ. ευρώ, τη στιγμή που οι δαπάνες λειτουργίας (μαζί με το επιχειρηματικό κέρδος) υπερβαίνουν τα 166 εκ. ευρώ.
Ομαλά η επέκταση στην επαρχία Λαγκαδά
Σε κοινόχρηστο χώρο του δήμου Λαγκαδά, πίσω και έξω από το στρατόπεδο Μπαρέτη, θα γίνει προσωρινά ο σταθμός μετεπιβίβασης που θα εξυπηρετήσει την επέκταση των αστικών συγκοινωνιών σε ολόκληρο τον νομό Θεσσαλονίκης, με την ένταξη στο δίκτυο εννέα καποδιστριακών δήμων του Λαγκαδά, από το νέο έτος.
Το ενδεχόμενο να ζητηθεί αναστολής της υλοποίησης του νόμου για την επέκταση των αστικών συγκοινωνιών απομακρύνεται, καθώς ο σημερινός δήμαρχος Λαγκαδά αποδέχεται την παραχώρηση του κοινόχρηστου χώρου εκφράζοντας κάποιες επιφυλάξεις.
Το ΣΑΣΘ, με επιστολή του προς τον δήμαρχο Λαγκαδά Γιάννη Καραγιάννη, του ζήτησε να απαντήσει μέχρι σήμερα εάν αποδέχεται την πρόταση για την παραχώρηση. Σε άλλη περίπτωση, θα ανέστειλε την εφαρμογή της επέκτασης. Ο δήμαρχος θα στείλει σήμερα θετική απαντητική επιστολή.
“Παρακολουθούμε με ανησυχία τις εξελίξεις γύρω από το ζήτημα του σταθμού μετεπιβίβασης. Ελπίζω να μην υπάρξουν εμπόδια από κανέναν και να υλοποιήσουμε το στόχο μας για επέκταση των αστικών συγκοινωνιών σε όλο το νομό”, δήλωσε στη “Μ” ο γ.γ. Μεταφορών Χάρης Τσιόκας.
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ