Τα ιστορικά μυστικά του… Αιγάλεω Σίτι
Ο Δήμος Αιγάλεω εδράζεται στο δυτικό μέρος του αθηναϊκού πεδίου της Περιφέρειας Αττικής και ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 69.660 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Στα ανατολικά συνορεύει με τον Δήμο Αθηναίων, βόρεια με τους δήμους Περιστερίου και Χαϊδαρίου, δυτικά με τους δήμους Νίκαιας και Αγ. Βαρβάρας και νότια με τους δήμους Ρέντη και Ταύρου.Το ένα τέταρτο του δήμου είναι βιομηχανική περιοχή, ενώ το έδαφος του διασχίζουν πέντε μεγάλες οδικές αρτηρίες και συγκεκριμένα οι Λεωφόροι Κηφισσού, Αθηνών, Θηβών, Πέτρου Ράλλη και η Ιερά Οδός. Τα τελικά όρια του δήμου Αιγάλεω διαμορφώθηκαν με αλλεπάλληλες προσθήκες και εντάξεις νέων συνοικιών στην αρχική οικιστική μονάδα, η οποία περιοριζόταν στο στενό όριο της κοινότητας που είχε δημιουργηθεί με προεδρικό διάταγμα της 18ης Ιανουαρίου του 1934.
Εν έτει 1937 έγινε η πρώτη τροποποίηση των ορίων της κοινότητας που το 1943 αναβαπτίσθηκε σε Δήμο. Στα 1952 προστέθηκε η ανατολική πλευρά του «Μπαρουτάδικου». Ακολούθησαν οι περιοχές της Οδού Κύπρου και του Ι.Ν. Αγίου Κωνσταντίνου (1954), το λεγόμενο «Κάτω Κτήμα Λιούμη» (1955) και το «Άνω Κτήμα Λιούμη» μαζί με τα «Νταμαράκια» στα 1967. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια το Αιγάλεω ήταν πρωτεύουσα της Δυτικής Αττικής, με συνέπεια στην πόλη να εδρεύουν αρκετές δημόσιες υπηρεσίες (Πολεοδομία, Δασαρχείο κα).
Αυτό που ίσως προξενεί τη μεγαλύτερη εντύπωση στους επισκέπτες της περιοχής, είναι η ονομασία της καθώς και η παράξενη στα μάτια μας ορθογραφία. Η ονομασία λοιπόν, προέρχεται από το όρος Αιγάλεω, το όνομα του οποίου είναι αρχαιοελληνικό και δημιουργείται από τα συνθετικά «αίγα», που σημαίνει γίδα, κατσίκα, και «λεώς», που είναι αντέκταση του λαός. Η ερμηνεία που δίνεται στο όνομα είναι «Λαός των Κατσικιών», καθώς οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνταν με την κτηνοτροφία, και έβοσκαν τα ζωντανά τους στο όρος. Σύμφωνα ωστόσο με μία άλλη ετυμολογία, η λέξη προέρχεται από τις λέξεις «αίγες», δηλαδή τα κύματα, και «λάας», που σημαίνει πέτρα, λίθος ή βράχος. Είναι δηλαδή ο βράχος στον οποίο χτυπούν τα κύματα.
Ταξιδεύοντας πίσω στον χρόνο, στο όρος Αιγάλεω είχε εγκατασταθεί ο βασιλέας των Περσών, Ξέρξης, για να παρακολουθήσει την εξέλιξη της ναυμαχίας στον κόλπο της Σαλαμίνας, το 480 π.Χ. Το βουνό όμως δεν ανήκει στον δήμο Αιγάλεω, καθώς τα όρια του δήμου εκτείνονται σε μικρή απόσταση απ' αυτό, προς την πλευρά τής Αθήνας. Το κέντρο του Αιγάλεω διασχίζεται από την αρχαία Ιερά Οδό που βρίσκεται στην ίδια θέση από την εποχή του Θησέως (και της οποίας αχνάρι έχει αποκαλυφθεί πρόσφατα, πάνω από τον σταθμό του Μετρό και εκτίθεται σε δημόσια θέα), επί της οποίας λάμβανε χώρα η λατρευτική πομπή των Ελευσινείων Μυστηρίων, που ξεκινούσε από τον Κεραμεικό και κατέληγε στον σημερινό αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας.
Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα στην περιοχή του σημερινού Δήμου Αιγάλεω δεν υπήρχε καν οικισμός. Η γη είχε κατά το παρελθόν καλλιεργηθεί από Έλληνες κατοίκους των Αθηνών και εν συνεχεία από Φράγκους, Καταλανούς, Φλωρεντίνους και φυσικά Τούρκους. Ο ποταμός Κηφισσός που διαπερνούσε την περιοχή λατρευόταν στην αρχαιότητα ως θεός. Με βάση την Ακρόπολη χαράχθηκαν και οι βασικοί οδικοί (ιππήλατοι) άξονες της περιοχής, βάσει της εδαφικής διαμόρφωσης. Στον Ελαιώνα υπήρχαν εκτεταμένα δάση από πεύκα και ευκαλύπτους, καθώς και οπωρώνες, αμπέλια, αγροί και περιβόλια.
Σήμερα δυστυχώς, η περιοχή δεν θυμίζει σε τίποτα τον αττικό εκείνο παράδεισο, που ήταν πνιγμένος στο πράσινο. Το όρος ήταν καλυμμένο εξ’ ολοκλήρου με πυκνά δάση μέχρι και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (1939 - 1945). Μετά όμως από την εγκατάσταση των προσφύγων το 1923, άρχισαν οι πρώτες ανθρώπινες πιέσεις, οι οποίες και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην σημερινή διαμόρφωση του τοπίου. Κατά τη διάρκεια της κατοχής και του φονικού χειμώνα του 1941, οι κάτοικοι υλοτόμησαν ολόκληρη τη νότια πλευρά του όρους για να καλύψουν τις ανάγκες θέρμανσης και βιοπορισμού τους.
Το βραχώδες έδαφος της περιοχής σε συνδυασμό με την ανεξέλεγκτη βόσκηση δεν επέτρεψε την αναγέννηση του δάσους στις περιοχές αυτές, με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχουν δάση μόνο στη βόρεια-βορειοανατολική πλευρά του. Εν συνεχεία, τη δεκαετία του 1960 οι νότιοι πρόποδες του όρους, από το Πέραμα μέχρι τον Κορυδαλλό, άρχισαν να δέχονται οικιστική πίεση, η οποία εντάθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν. Σήμερα ο αστικός ιστός έχει καταλάβει μεγάλο μέρος της νότιας πλευράς, ενώ στην ανατολική πλευρά δημιουργήθηκε βιομηχανική περιοχή με ραγδαία ανάπτυξη.
Ένα από τα σημαντικότερα «σήματα κατατεθέντα» της πόλης του μεταπολεμικού Αιγάλεω αποτελεί η μορφή του αείμνηστου μουσικοσυνθέτη Γιώργου Ζαμπέτα που την αποκαλούσε «Αιγάλεω Σίτι», όπως και εκείνη του αριστερού δημάρχου Στ. Μαυροθαλασσίτη, που αγωνίστηκε σκληρά να αναμορφώσει την πόλη στις δεκαετίες του '50 και '60. Σημεία αναφοράς της όμως, είναι και η Εκκλησία του Εσταυρωμένου στην ομώνυμη πλατεία, με τις εκδηλώσεις πριν και ανήμερα της 14ης Σεπτεμβρίου κάθε έτους, καθώς και η εμβληματική καμινάδα του πάλαι ποτέ Πυριτιδοποιείου (του εργοστασίου παρασκευής πυρίτιδας ιδιοκτησίας Μποδοσάκη, που έδρευε στον χώρο του σημερινού δημοτικού άλσους της πόλης), από το οποίο προήλθε και η προπολεμική ονομασία της περιοχής.
protothema.gr
Το είδαμε: εδώ
Αν σας άρεσε κάντε Like:
