Στη λαϊκή ιατρική το θυμάρι χρησιμοποιείται για γαργάρες που βοηθούν στην καταπολέμηση της λαρυγγίτιδας και της αμυγδαλίτιδας ενώ η αντιμικροβιακή δράση του ενισχύεται αν συνδυαστεί με άλλα βότανα.
Στην αρχαιότητα, όταν η επιστήμη της ιατρικής βρισκόταν ακόμα σε πρώιμο στάδιο και δεν υπήρχε η δυνατότητα θεραπείας πολύπλοκων ασθενειών, η αντιμετώπιση των φλεγμονών, των λοιμώξεων και των μολύνσεων αποτελούσε την καθημερινότητα, αλλά και το όριο των γιατρών. Μπορούσαν τουλάχιστον να βασιστούν στο οπλοστάσιο της φύσης, καθώς δεκάδες φυτά χρησιμοποιούνταν και χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα για να αντιμετωπιστούν περιπτώσεις μολύνσεων, λοιμώξεων και φλεγμονών. Στο «Εθνος – Υγεία» παρουσιάζονται σήμερα δέκα από τα βότανα που βοηθούν στην αντιμετώπιση των μολύνσεων, των φλεγμονών και των βακτηρίων. Υπάρχουν ωστόσο πολλά ακόμα με εντυπωσιακή θεραπευτική δράση. Κάποια από αυτά είναι η αγγελική, το δενδρολίβανο, το κάρδαμο, η κετραρία, η λεβάντα, η λεμονιά, το μελισσόχορτο, η πουλμανάρια, το σκόρδο και το τζίνσενγκ.
Βερβερίδα
Για το ήπαρ και τη χολή
Η βερβερίδα είναι ένα από τα καλύτερα βότανα για τη διόρθωση της λειτουργίας του ήπατος και της χολής. Ενδείκνυται σε περιπτώσεις που υπάρχει φλεγμονή της χοληδόχου κύστης ή όταν εντοπίζονται χολόλιθοι. Επίσης έχει ικανοποιητική δράση κατά της ελονοσίας και είναι αποτελεσματική στη θεραπεία πρωτοζωικών λοιμώξεων που οφείλονται σε είδη λεϊσμανίας. Για να παρασκευάσουμε το αφέψημα βερβερίδας, ρίχνουμε ένα κουταλάκι του γλυκού φλοιό σε ένα φλιτζάνι νερό. Στη συνέχεια το βράζουμε για 10-15 λεπτά. Η συνιστώμενη δόση είναι τρία φλιτζάνια την ημέρα. Πρέπει να επισημανθεί ότι για τις παθήσεις της χοληδόχου κύστης η βερβερίδα συνδυάζεται καλά με τη βερονίκη και τον φλοιό του χιονάνθου. Η βερβερίδα πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Ινούλα
Για ισχυαλγία και γυναικολογικά
Η ινούλα ήταν ένα από τα πιο σημαντικά βότανα για τους γιατρούς της αρχαίας Ελλάδας και της αρχαίας Ρώμης. Τη θεωρούσαν θεραπευτική για ένα τεράστιο εύρος ασθενειών, από την ισχιαλγία μέχρι τα γυναικολογικά προβλήματα. Σήμερα πάντως χορηγείται σχεδόν αποκλειστικά για να αντιμετωπίσει προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος. Η ρίζα του φυτού βοηθά τον οργανισμό να καταπολεμήσει την αδυναμία που προκαλεί η γρίπη ή η βρογχίτιδα. Είναι επίσης δυνατό αποχρεμπτικό και μαλακώνει τον βήχα. Επιπλέον, αντιμετωπίζει όλα αυτά τα συμπτώματα πολύ αποτελεσματικά όταν πρόκειται για παιδιά. Το αφέψημα χρησιμοποιείται, τέλος, για το άσθμα και τον αλλεργικό πυρετό, ενώ έχει και δράση ως τονωτικό του πεπτικού συστήματος και του ήπατος.
Λυκίσκος
Με αντισηπτική δράση για κολίτιδες ή έλκη
Ο λυκίσκος είναι περισσότερο γνωστός για τις χαλαρωτικές ιδιότητες του. Εχει, ωστόσο, και έντονη αντισηπτική δράση και χορηγείται σε περιπτώσεις βλεννώδους κολίτιδας ή έλκους. Για να φτιάξουμε το έγχυμα, ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό στο μπρίκι όπου προηγουμένως έχουμε βάλει μια κουταλιά του γλυκού ξηρά άνθη λυκίσκου. Το αφήνουμε για 10-15 λεπτά. Το έγχυμα χορηγείται μία φορά την ημέρα πριν από τον βραδινό ύπνο και αυτό γιατί έχει πολύ έντονες ηρεμιστικές ιδιότητες. Αν, πάντως, είναι απαραίτητο, η δόση μπορεί να αυξηθεί. Ο λυκίσκος δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που ο ασθενής πάσχει από κατάθλιψη γιατί η κατάστασή του μπορεί να επιδεινωθεί.
Θυμάρι
Για το αναπνευστικό και το πεπτικό
Το θυμάρι έχει μεταξύ των συστατικών του ένα αιθέριο έλαιο το οποίο περιέχει μια ισχυρή αντισηπτική ουσία με εξαιρετική δράση κατά των μολύνσεων και των φλεγμονών. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξωτερικά, σαν λοσιόν, για την αντιμετώπιση μολυσμένων τραυμάτων ή εσωτερικά για αναπνευστικές λοιμώξεις και λοιμώξεις του πεπτικού συστήματος. Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιείται επίσης για γαργάρες που βοηθούν στην καταπολέμηση της λαρυγγίτιδας και της αμυγδαλίτιδας. Η αντιμικροβιακή δράση του θυμαριού ενισχύεται αν συνδυαστεί με άλλα βότανα όπως η εφέδρα και η λομπέλια. Για να παρασκευάσουμε έγχυμα, ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε δοχείο το οποίο περιέχει δύο κουταλιές του τσαγιού ξηρό θυμάρι. Αφήνουμε το μείγμα για δέκα λεπτά στο δοχείο πριν το καταναλώσουμε. Η συνιστώμενη δόση είναι τρία φλιτζάνια την ημέρα.
Μάραθος
Για τις παθήσεις στομαχιού και εντέρου
Το μέρος του φυτού που έχει θεραπευτική δράση είναι οι σπόροι, οι οποίοι συλλέγονται το φθινόπωρο αφού ωριμάσουν και σκάσουν. Το μάραθο βοηθά αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των παθήσεων του στομαχιού και των εντέρων, ενώ θεραπεύει και μολύνσεις των ματιών. Μπορεί επίσης να αντιμετωπίσει και τα συμπτώματα της βρογχίτιδας. Το έγχυμα του μάραθου χορηγείται με κομπρέσες για την αντιμετώπιση της επιπεφυκίτιδας και της βλεφαρίτιδας. Για να το παρασκευάσουμε, ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε δοχείο το οποίο περιέχει 1 – 2 κουταλιές του τσαγιού ελαφρώς σπασμένους σπόρους μάραθου. Αφήνουμε το μείγμα για δέκα λεπτά και πίνουμε τρία φλιτζάνια την ημέρα.
Καρυδιά
Αφέψημα για γυναικολογική χρήση
Η καρυδιά είναι γνωστή από την αρχαιότητα και κατάγεται από την Ινδία από όπου μεταφέρθηκε αρχικά στην Κίνα και αργότερα στην Ευρώπη. Τα φύλλα της είναι αρωματικά και περιέχουν τανίνη, πτητικά έλαια, χρωστικές ουσίες και μια αλκαλική ουσία, τη γιουγκλόνη. Ο καρπός περιέχει παχύ έλαιο σε ποσοστό 40%-50%, ασβέστιο, σίδηρο, μαγγάνιο και κοβάλτιο. Το πυκνό αφέψημα των φρέσκων φύλλων είναι πολύ ευεργετικό σε περιπτώσεις φλεγμονής των γυναικείων γεννητικών οργάνων όπου είναι απαραίτητες οι πλύσεις. Η διαδικασία της παρασκευής του αφεψήματος από φύλλα καρυδιάς είναι πολύ εύκολη. Βάζουμε 15-30 γραμμάρια φύλλων σε ένα κιλό νερό και βράζουμε το μείγμα. Η συνιστώμενη δόση είναι από δύο έως πέντε φλιτζάνια την ημέρα.
Μελιτζάνα
Τα φύλλα με τις μαλακτικές ιδιότητες
Αν και είναι σήμερα ένα από τα πιο γνωστά φυτά στον πλανήτη, η μελιτζάνα είναι ένα από τα σχετικά λίγα βότανα με θεραπευτική δράση που ήταν άγνωστα στους γιατρούς της αρχαίας Ελλάδας. Κατάγεται από τις Ινδίες και την Κίνα, ενώ στην Ευρώπη έφτασε για πρώτη φορά μόλις τον 16ο αιώνα ταυτόχρονα με την εξάπλωση της στην Αμερική. Στη φαρμακευτική, τα χρήσιμα μέρη του φυτού είναι τα φύλλα και ο μίσχος του καρπού. Τα φύλλα της μελιτζάνας, ως κατάπλασμα για εξωτερική χρήση, έχουν μαλακτικές και επουλωτικές ιδιότητες κυρίως για περιπτώσεις που αφορούν αιμορροΐδες, καλόγερους, εγκαύματα και φλεγμονές. Ειδικά σε ό,τι αφορά τις αιμορροΐδες, στη λαϊκή ιατρική περιγράφεται η παρασκευή μια σκόνης από ψημένα κοτσάνια του καρπού της μελιτζάνας. Η σκόνη αυτή τοποθετείται με βαμβάκι πάνω στις αιμορροΐδες.
Αλόη
Αντιμικροβιακή και αντιμυκητιασική
Η αλόη είναι πολύ γνωστή από την αρχαιότητα, ενώ τα τελευταία χρόνια αναφέρεται πολύ συχνά ως φυτό με θαυματουργή δράση. Οι Ελληνες, οι Ρωμαίοι, οι Αιγύπτιοι και οι Κινέζοι τη χρησιμοποιούσαν για να θεραπεύσουν ασθένειες του δέρματος, ενώ στην Αίγυπτο ήταν ένα από τα βασικά συστατικά για το βαλσάμωμα των νεκρών. Περιέχει περίπου 200 συστατικά, πολλά εκ των οποίων είναι πολύτιμα για τον οργανισμό. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται κάποια πολύτιμα αμινοξέα , σάκχαρα, στερόλες, ένζυμα, λιγνίνη, Β καροτίνη, χολίνη, μηλικό οξύ, βιταμίνες, ασβέστιο, νάτριο, μαγνήσιο, κάλιο κ.λπ. Η ρητίνη κάποιων ποικιλιών αλόης είναι αρωματική και έχει αντιμυκητιασική, αντιβιοτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Τις τελευταίες δεκαετίες δεν υπάρχει ανάγκη για την οικιακή παρασκευή αλοιφών ή αφεψημάτων, αφού η αλόη βρίσκεται πολύ εύκολα σε διάφορα φαρμακευτικά προϊόντα.
Βελανιδιά
Θεραπεύει τα οιδήματα
Η φλούδα της βελανιδιάς, που είναι το μέρος του δέντρου με τις μεγαλύτερες θεραπευτικές ιδιότητες, περιέχει μεγάλη ποσότητα τανίνης. Παρά την άσχημη μυρωδιά και τη δυνατή γεύση της η τανίνη έχει σημαντικές ιδιότητες. Το αφέψημα της φλούδας είναι εξαιρετικό στην καταπολέμηση των φλεγμονών και των οιδημάτων του τραχήλου της μήτρας. Το αφέψημα παρασκευάζεται από 15 γραμμάρια φλούδας και 1.500 γραμμάρια νερό. Το μείγμα βράζει μέχρι να μείνει ένα κιλό. Στη συνέχεια χορηγείται με κρασί. Η εσωτερική χρήση της φλούδας πάντως πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, γιατί σε μεγάλες δόσεις για περισσότερο χρονικό διάστημα από το επιτρεπόμενο μπορεί να προκαλέσει καρδιαλγία και βλάβες στο στομάχι.
Πορτοκαλιά
Ενας χυμός για… όλα
Το πορτοκάλι είναι το φρούτο με τις περισσότερες θεραπευτικές ιδιότητες για τον οργανισμό. Η φλούδα του περιέχει αιθέρια έλαια, ενώ ο χυμός του είναι πλούσιος σε βιταμίνες C, D, A και Ρ, ανόργανα άλατα ασβεστίου, καλίου, μαγνησίου, σιδήρου και νατρίου. Κυρίως χάρη στην περιεκτικότητά του σε βιταμίνη C το πορτοκάλι θωρακίζει τον οργανισμό ενάντια σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και του μυοσκελετικού συστήματος. Δεν υπάρχουν συνιστώμενα βότανα ή αφεψήματα για το πορτοκάλι, αφού ο καλύτερος τρόπος για να έχουμε όλες τις ευεργετικές επιπτώσεις του είναι να το φάμε νωπό ή να πιούμε τον χυμό του. Δεν είναι λίγοι ωστόσο αυτοί που αποξηραίνουν τις φλούδες και τις βάζουν σε γυάλινα βάζα για να τις χρησιμοποιήσουν αργότερα σε αφεψήματα.
Το είδαμε: εδώ