Η Ιεράπετρα είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης και η νοτιότερη της Ελλάδας και της Ευρώπης. Είναι επίσης η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη, αλλά και το κύριο οικονομικό και εμπορικό κέντρο του νομού Λασιθίου.
Σήμερα η Ιεράπετρα είναι το μοναδικό αστικό κέντρο στη νότια Κρήτη και αποτελεί σπουδαίο εμπορικό κέντρο εξαγωγής αγροτικών προϊόντων προς την Ευρώπη.
Στην περιοχή της ανήκουν μερικά από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της ανατολικής Μεσογείου, όπως η νήσος Χρυσή, το δάσος του Σελακάνου που είναι το μεγαλύτερο και το σπουδαιότερο στην Κρήτη, και τα όρη της Θρυπτής.
Η οικονομία της στηρίζεται κυρίως στην παραγωγή πρώιμων κηπευτικών σε θερμοκήπια και δευτερευόντως στον τουρισμό.
Ιστορική αναδρομή
Η πόλη βρίσκεται στη θέση της αρχαίας πόλεως Ιεράπυτνας στη νοτιοανατολική Κρήτη. Παλαιότερες ονομασίες της Ιεράπυτνας ήταν Κύρβα, Κάμιρος, Πύτνα και ήταν μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της Κρήτης, ιδιαίτερα κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο. Η Βενετοκρατία κράτησε στην Ιεράπετρα από τον 13ο μέχρι τον 17ο αιώνα.
Το κάστρο «Καλές» χτίστηκε τα πρώτα χρόνια της Βενετοκρατίας και ισχυροποιήθηκε από τον Φραντσίσκο Μοροζίνι (τον καταστροφέα της Ακρόπολης) το 1626 για να προστατεύει τον μικρό λιμένα, παρόλο που σύμφωνα με ντόπια παράδοση χτίστηκε από τον Γενοβέζοπειρατή Πεσκατόρε το 1212. Τον Ιούλιο του 1798 η Ιεράπετρα συμμετέχει ενεργά στην παγκόσμια ιστορία. Ο Μέγας Ναπολέων μετά την μάχη των Πυραμίδων στην Αίγυπτο, εγκαταλείπει τον ηττημένο στρατό του και διανυκτερεύει μια νύχτα στην Ιεράπετρα. Το σπίτι που τον φιλοξένησε υπάρχει ακόμα. Την εποχή της Τουρκικής κατοχής χτίστηκε ένα τζαμί το οποίο υπάρχει ακόμη. Ανάμεσα στα κτίρια εκείνης της εποχής διακρίνεται κατ το Τουρκικό σχολείο που τώρα στεγάζει το Μουσείο Αρχαιοτήτων. Ξεχωριστή θέση σε αυτό έχει το άγαλμα της Περσεφόνης.
Αξιοθέατα
Το Φρούριο που κτίστηκε από τους Ενετούς- ο γνωστός «Καλές » των Ιεραπετριτών έχει αναγερθεί πάνω στον πιο νότιο μώλο του αρχαίου λιμανιού προς την πλευρά της «Σαρακήνας» και είναι από τα μνημεία εκείνα του παρελθόντος, που η γερή του κατασκευή σε συνάρτηση με τη χρησιμότητά του, μέχρι τα τελευταία χρόνια του περασμένου αιώνα το έκαναν να διατηρηθεί μέχρι σήμερα, για να θυμίζει δύσκολες για το Έθνος μας εποχές, αλλά και να προβληματίζει και να διδάσκει τους νεώτερους για την αποφυγή λαθών του παρελθόντος.Η σημερινή του ονομασία «Καλές» ασφαλώς είναι παραφθορά της τουρκικής λέξης «κουλές», που σημαίνει πύργος.
Ταξιδεύοντας κανείς στην Ιεράπετρα, μπορεί να δει εκθέματα που αντανακλούν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων- κυρίως της υπαίθρου- και τις ασχολίες τους αλλά και εκθέματα αρχαιολογικής σημασίας.
Έτσι, μπορεί να επισκεφθεί:
το αρχαιολογικό μουσείο Ιεράπετρας
το Λαογραφικό Μουσείο Βαϊνιάς,
το Λαογραφικό Μουσείο Μύρτους και μελλοντικά
το Λαογραφικό Μουσείο Παπαδιανών, το οποίο δεν έχει οργανωθεί ακόμη.
Παραλίες
Ανατολικά και δυτικά της Ιεράπετρας πάνω σε μια από τις μεγαλύτερες σε έκταση παραλίες της Κρήτης, εκτείνεται μια ατέλειωτη σειρά από αμμουδιές με βαθυγάλανα νερά, μακριά από τις βιομηχανικές. περιοχές και τις ρότες των πλοίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε όλες τις παραλίες της επαρχίας Ιεράπετρας, από την Αγιά Φωτιά έως το Μύρτος απονέμονται κάθε χρόνο οι διεθνείς Γαλάζιες Σημαίες.
Διασκέδαση
Η Ιεράπετρα είναι η πιο κοσμοπολίτικη πόλη της Νότιας Κρήτης. Η διασκέδαση και η νυχτερινή ζωή στην πόλη είναι ιδιαίτερα έντονη κατά τους θερινούς μήνες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πολλές επιλογές καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Ο καθένας μπορεί να απολαύσει ένα καφεδάκι είτε στα παραδοσιακά καφενεία στο κέντρο της πόλης είτε σε μοντέρνους και ευχάριστους χώρους με θέα την θάλασσα και το γραφικό Ενετικό λιμάνι της πόλης. Επίσης μία πληθώρα από ουζερί και μεζεδοπωλεία στεγασμένα σε παλιά αρχοντικά προσφέρουν εκλεχτούς παραδοσιακούς μεζέδες και λιχουδιές για όλα τα γούστα.